Hıristiyanlıktaki Keşişliğin Kökenleri

Özet

Hıristiyanlıktan önce yerel Pagan Dinlerinde ve Tabiat Dinlerinde ve hatta Yahudiliğin bazı mezheplerinde prototip olarak keşişliğin bazı örneklerini görmekteyiz. Özellikle CYNIQUE’lerin ve Maniheistlerin dünyadan uzaklaşma eylemleri, bekârlığa aşırı eğilimleri, Doğu Dinlerinde dikkat çekici şekilde varlığını devam ettiriyordu. Bunun için Vaftizci Yahya’nın zahitliğe dayalı yaşam tarzı ile Hz. İsa’nın hayat tarzındaki zahitlikte, iki ana kaynak etkili olmuştur: i. yerel pagan dinlerinin zahidane uygulamaları ve ii. İlahi Dinlerin geleneksel şekilde asırlar içinde intikal eden kalıntılarıdır. Ancak Hıristiyan keşişliğinde dikkat çeken İsa’nın ve St. Paul’un evliliğe karşı temkinli tavırları, yerel Tabiat Dinlerinin kalıntıları ile Orfisme’in kalıntılarıyla belli bir etkileşim içinde olduğunu göstermektedir. Hıristiyanlığın, Kutsal kaynaklarındaki dünyadan uzaklaşma ve cinsel perhiz fikri, zaman içinde Hıristiyan zahitliğinin en belirgin özelliği olarak kabul edilmiştir. Aslında İsa ve St. Paul, dünyadan uzaklaşmayı ve evliliğe karşı ilgisizliği bir emir olarak değil, bir tavsiye olarak söylediği halde, Manastır Hıristiyanlığı ve Kilise Hıristiyanlığı bu tavsiyeyi Hıristiyanlığın temel emri olarak telakki etmişlerdir. Hatta bu tür zahitlik uygulamalarına, bedene işkence yapmak, günlerce aç kalmak, evli erkek ve kadınların ailelerini dindarlık adına terk ederek inzivaya çekilmeleri gibi aşırı zahitlik eylemleri de eklenmiştir. Resmi Kilise, bu aşırı hareketlere karşı zaman zaman tavır alsa da, bu tür uygulamaların önüne geçilememiş, Hıristiyanlık bu tür keşişlikle âdeta bütünleştirilmiştir.