H. Lietzmann’ın Kilise Tarihinde Hıristiyan Teslisinin Gelişim Süreci

Özet

Prof. Dr. H. Lietzmann’ın “Eski Kilise Tarihi” ismiyle yayımladığı eser, Hıristiyanlığın ilk beş yüzyılının tarihini içine alan önemli bir çalışmadır. Eserin orijinalliği, yazarın kullandığı ilk milâdi çağın Yunanca ve Latince eserlerinden kaynaklanmaktadır. Söz konusu eserin II. Cildinde, milâdi çağın ilk iki yüzyılı içinde gelişen Hıristiyan Teslis Doktrini ile ilgili gelişmeyi bütün teferruatıyla görmek mümkündür. Bu çalışma, Hıristiyan Teslis Doktrininin, başlangıçtan beri sürekli değişerek geliştiğini açıklamaktadır. Şüphesiz bu gelişmede özellikle Aziz Pavlos’un yazdığı mektuplar önemli dayanak noktası teşkil etmiştir. Hıristiyan Teslis dogmasının dayandığı en önemli ilkeler, Tanrının birliğine, İsa’nın oğulluğuna ve sonunda da Kutsal-Ruhun varlığına imana dayanmaktadır. Hıristiyan Teslis doktrininde her ne kadar İsa Tanrı olarak kabul edilse de, H. Lietzmann’a göre, İsa’nın Tanrısal özelliği benimsemediği, insan ve Mesih özelliğini benimsediği belirtilmektedir.