Anamur Kısakahyaoğlu Konağı ve Orta Sofanın Tekâmülü Sorunu


Özet Görüntüleme: 237 / PDF İndirme: 93

Yazarlar

Anahtar Kelimeler:

Orta sofa, merkezi mekân, gelişim, değişim

Özet

Anamur Evleri içerisinde Kısakahyaoğlu Konağı, özgün plan şemasını muhafaza etmiş ve orijinalliğini korumuş orta sofalı bir örneği temsil etmektedir. Bu çalışma da konakla birlikte, orta sofa (merkezi plan) irdelenecek;  kökeni ve yaygınlaşması konularına açıklık getirilmeye çalışılacaktır.  Orta sofanın (merkezi mekân) menşei Orta Asya’da kadim Türklere kadar gitmektedir. Tüm ortaçağ boyunca doğu toplumlarında orta sofa çok sık uygulanmıştır. Türk ev mimarisi çalışmalarının başlangıcı ve orta sofalı planın bilinen şeması 18. Yüzyılda görülmektedir. 18. yüzyıldan önceki konut planlarının takibi günümüzde mümkün değildir. Halkın oturduğu konutlardaki iki yüzyıllık bilinmezlik, diğer yapı türleri özellikle de saraylar ile ilişki kurularak anlatılmıştır. Orta sofalı planın ev mimarisinde ortaya çıkışı meselesi çözüme kavuşturulmak istenirken, kendi düşüncemizin doğruluğu ispat edilmeye çalışılmıştır.

Referanslar

Akın, G., (1990). Asya Merkezi Mekân Geleneği, Ankara

Arel, A., (1982). Osmanlı Konut Geleneğinde Tarihsel Sorunlar, İzmir.

Arseven, E, C., (1928). Türk San'atı, İstanbul.

Arseven, E, C., (1954). Türk Sanatı Tarihi, İstanbul.

Aslan, V., (2007). Anamur’da Korunması Gerekli Geleneksel Kent Dokusu Üzerine Bir Araştırma ve Hacı Ali Bey Konağı, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üni. (F.B.E.), İstanbul.

Aygör, E., (2015). 19. Yüzyıl Sonu Ve 20. Yüzyıl Başlarında Konya Evlerinin Mimari Gelişimi Ve Değişimi, (Basılmamış Doktora Tezi), Sosyal Bilimler Enstitüsü, S.Ü., Konya.

Bektaş, C., (2018). Türk Evi, İstanbul.

Burckhardt, T., (2012). İslam Sanatı, Dil ve Anlam, (Çev. Turan Koç), İstanbul.

Can, Y., (1995). İslâm Şehirlerinin Fiziki Yapısı, Ankara.

Canan, İ., (1995). “Hz. Peygamberin Mesken Telakkisi”, Mesken ve Mesken Mimarimiz, İstanbul, s.17-32.

Cezar, M., (1977). Anadolu Öncesi Türklerde Şehir ve Mimarlık, İstanbul.

Çaycı, A., (2017). İslâm Mimarisinde Anlam ve Sembol, Konya.

Çoruhlu, Y., (2019). “İç ve Orta Asya Halklarında Mesken Mimarisinin Oluşumu Üzerine Düşünceler”, Altay Toplulukları Mesken Ve Mesken Kültürü, İstanbul, s.347-389.

Demirci, D., (2011). Isparta Evleri, Isparta.

Eldem, H, S., (1968). Türk Evi Plan Tipleri, İstanbul.

Eldem, H, S., (1974). Köşkler ve Kasırlar II, İstanbul.

Faroqhi, S., (2009). Orta Halli Osmanlılar, (Çev. Hamit Çalışkan), İstanbul.

Günay, R., (1999). Türk Ev Geleneği ve Safranbolu Evleri, İstanbul.

Grabar, O., (1998). İslâm Sanatının Oluşumu, İstanbul.

Hasol, D., (1998). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, İstanbul.

Karpuz, H., (1992). Karaman’da Eski Türk Evleri, Türk Halk Kültürü Araştırmaları, Ankara.

Köktürk, M., (2006). Kültürün Dünyası Kültür Felsefesine Giriş, Ankara.

Kuban, D., (1966). “Türkiye’de Malzeme Koşullarına Bağlı Geleneksel Konut Mimarisi Üzerinde Gözlemler”, Mimarlık, Sayı:4, s.16.

Kuban, D., (1995). Türk Hayatlı Evi, İstanbul.

Kuban, D., (2014). Batıya Göçün Sanatsal Evreleri, İstanbul.

Kuban, D., (2017). Türk Ahşap Konut Mimarisi, İstanbul

Küçükerman, Ö., (1973). Anadolu'daki Geleneksel Türk Evinde Mekân Öğelerinin Organizasyonu, İstanbul.

Özek, A., (1995). “Kur’an’a Göre İslâmî Mesken veya Bir Müslümanın Evi Nasıl Olmalıdır.”, Mesken ve Mesken Mimarimiz, İstanbul, s.11-15.

Sayan, Y., (2003). “Sivrihisar Evlerinden İki Örnek”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Sayı:11, s.95-112.

Seçkin, N., (1998). Topkapı Sarayının Biçimlenmesine Egemen Olan Tasarım Gelenekleri Üzerine Bir Araştırma (1453-1755), Ankara.

Sözen, M. ve Eruzun, C., (1992). Anadolu'da Ev ve İnsan, İstanbul.

Sözen, M., ve Tanyeli, U., (1996). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul.

Turani, A., (1980). Sanat Terimleri Sözlüğü, Ankara.

Yenişehirlioğlu, F., (1995). Mersin Evleri, Ankara.

İndir

Yayınlanmış

2020-02-27

Nasıl Atıf Yapılır

AYGÖR, E., & BİÇER, S. A. (2020). Anamur Kısakahyaoğlu Konağı ve Orta Sofanın Tekâmülü Sorunu. Türk İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 15(29), 47–68. Geliş tarihi gönderen https://timad.com.tr/index.php/timad/article/view/82