XIII. Yüzyıl Konya Mahalle Mescitlerinde Kullanılan Kubbeye Geçiş Elemanları
Özet Görüntüleme: 270
/ 
PDF İndirme: 115
Anahtar Kelimeler:
Kubbe, Kubbeye Geçiş elemanı, Konya, MescitÖzet
Dörtgen ya da çokgen plan şemasından, daire tabanlı kubbe örtüsüne geçişi sağlayan mimari elemanlar; tarihsel süreç içerisinde medrese, cami, han, hamam, mescit gibi farklı yapı tiplerinde kullanılmıştır. Anadolu Selçuklularının 13. yy. da inşa ettikleri, tek kubbeli mahalle mescitleri de geçiş elemanlarının kullanıldığı bir yapı türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Tek kubbeli Anadolu Selçuklu mescitleri, mahalle aralarında inşa edilmiş küçük boyutta yapılardır. Değişen kare veya kareye yakın planlı, üzeri kubbe ile örtülü ana mekâna sahip olan bu mescitlerde kubbe ile alt yapı arasında kubbeye geçiş elemanları yer almaktadır. Çalışma kapsamında Konya kent merkezi Meram ilçesinde yer alan, pandantif geçiş elemanının kullanıldığı Abdülmümin Mescidi, üçgenli kuşak sisteminin kullanıldığı Aksinne Mescidi ve üçlü tromp sisteminin kullanıldığı Hoca Hasan Mescidi incelenmiştir. Bu yapılarda kullanılan kubbeye geçiş elemanlarının bezemesiz ve küçük ölçekte olduğu tespit edilmiştir.
Referanslar
AKTUĞ KOLAY, İ., 1999, “Batı Anadolu 14.Yüzyıl Beylikler Mimarisinde Yapım Teknikleri”, Atatürk Yüksek Kurumu Atatürk Merkezi Yayını, Ankara, s:57-87.
ANONİM, 2010, “Konya İl Merkezi Taşınmaz Kültür Ve Tabiat Varlıkları Envanteri”, Konya.
ANONİM, 2013, İnşaat Teknolojisi Taşın Mimaride Kullanımı, Ankara, 26-39.
ASLANAPA, O., 2017, “Türk Sanatı”, Remzi Yayınevi, İstanbul.
AYVERDİ, E.H., 1966, “Osmanlı Mimarisinin İlk Devri”, İstanbul Fetih Cemiyeti İstanbul Enstitüsü, İstanbul.
BAŞ, T., 2008, “Anadolu Selçuklu Dönemi Konya Mahalle Mescitlerinin Restorasyon Sorunları”, Yüksek lisans tezi.
BATUR, A., 1980, “Osmanlı Camilerinde Eğrisel Örtüler ve Geçiş Öğeleri”,İTÜ Mimarlık Fakültesi, Basılmamış doçentlik tezi, İstanbul.
GÖNÜLAL, Ö., 1997, “Erken Osmanlı Döneminde Inşa Edilen Çok Işlevli Camilerde Kubbeye Geçiş Elemanları”, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora tezi, Ankara.
HASOL, D., 1998, “Mimarlık Sözlüğü”, Yem Yayın., İstanbul.
KARPUZ, H., 2001, “Anadolu Selçuklu Mimarisi Yardımcı Ders Kitabı”, Selçuk Üniversitesi Yaşatma ve Geliştirme Vakfı, Konya, s: 46.
KUBAN, D., 1998, “Mimarlık Kavramları”, Yem yayın, İstanbul.
KUBAN, D., 2010, "Mimarlık Kavramları", Yem yayın, İstanbul.
OKÇUOĞLU, T., 1995, “Anadolu Selçuklu Mescitlerinde Kubbeye Geçiş Alanının Değerlendirilmesi”, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, İstanbul.
ÖZAKIN, R., 1998, “VII. Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri (II. Ortaçağ Ve Türk Dönemi Kazı-Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri)”, Selçuk Üniversitesi Basımevi, Konya, s:269-287.
ÖZBEK, Y., ARSLAN, C., 2008, "Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri", Cilt 1, Kayseri.
ÖZCAN, A., 2008, “14. 15. Yüzyıl Bursa Cami ve Mescitlerinde Kubbeye Geçiş Elemanları”, Yüksek Lisans tezi.
ROSINTAL, J., 1928, “Pendantifs Trompes et Stalactites”, Paris.
RUMPLER, M., 1956, La Coupole Dans L’architecture Byzantine Et Musulmane, Editions Le Tilleul, Strasbourg, s:82.
ŞİMŞEK, H., 2010, “Erken Osmanlı Mimarisinde Kubbeye Geçiş Sistemlerinden Üçgenler Kuşağı”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı Genel Sanat Tarihi Bilim Dalı, Yüksek lisans tezi, Van.
ŞAMAN, N., 1985, “Anadolu Selçuklu dönemi yapılarında örtü sistemi”, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, Ankara.
SÖNMEZER, Ş., 1996, “17. Yüzyıl İstanbul Mescitleri”, Yüksek lisans tezi.
TUNCER, O.C., 1980, “Anadolu Selçuklu Yapılarında Açıklıkların Örtülmesi Ve Sorunları”, Bedrettin Cömert’e armağan Hacettepe Ünv. Sosyal ve İdari Bilimler Fakültesi Beşerî bilimler dergisi özel sayı, 341-361.
ULUENGİN F., ULUENGİN B., ULUENGİN M.B., 2001, “Osmanlı Anıt Mimarisinde Klasik Yapı Detayları”, Yem Yayın, İstanbul, s:51.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 