19. Yüzyılın Ortalarında Çeşme’nin Demografik Yapısı (Müslüman Nüfusu)

Özet

Bu çalışmada ilk defa, Osmanlı İmparatorluğu’nda modern anlamda yapılan ilk nüfus sayımlarında yer alan verilerden hareketle, 19. yüzyılın ortalarında bir Anadolu kazası olan Çeşme’nin Müslüman nüfus yapısı incelenmiştir. İncelemede, Aydın eyaletinin Sığla Sancağı’na bağlı Çeşme kazasının nüfusunun ayrıntılı bir şekilde yazılmış olduğu H. 29 Z. 1258 ( 1 Ocak 1843) tarihli BOA. NFS. d. 2921 numaralı defter ana kaynak olarak kullanılmıştır. Çeşme’ye ait olup inceleme konusu yapılan defterlerde kayıtlı her mahalle ve köyün hane sayısıyla birlikte yaşayan erkek nüfusu da tespit edilmiş, yıllara göre ölüm oranlarına bakılmış, nüfusun fiziksel özellikleri de ortaya konulmuştur. Kazada yaşayanların yaşları defterlere kaydedilmiştir. Hane reislerinin meslekleri, aile isimleri, köylerdeki din görevlileri, muhtarlar, kazada bulunan askerler, özürlüler ve yetimlerin sayıları incelenip değerlendirilmiştir. Nüfus istatistiklerinin ve sayım sonuçlarının değerlendirildiği bu çalışmanın, kazanın sosyal tarihi açısından önemli bilgilerin ortaya çıkarılmasına vesile olacağı düşünülmektedir.