19. Yüzyıldan 2020’ye İdeal Ev Kavramı: Covid-19 Sürecinin Etkilerine İlişkin Bir Okuma

Özet

Bu yazı, ideal ev kavramının karşılıklarını 19.yüzyıldan başlayarak günümüze kadar sorgulamayı amaçlar. Bu sorgulamayı İstanbul üzerinden yapan yazı, öncelikle ev kavramını ve karşılıklarını kronolojik bir biçimde farklı konut tipleri üzerinden ele alır. Bu süreç içinde mimarlık literatüründe karşımıza çıkan “ideal ev” tanımlamalarına değinen yazı, bu tanımlamalardaki farklılıkları ortaya koymaya çalışır. Farklı dönemlerde ideal evin yeni konut üretim biçimleri bağlamında yeniden ele alındığını gösteren yazıda, bahçe içerisinde konumlanan müstakil evin pek çok kez ideal ev olarak ele alındığı görülür. Covid-19 süreci ile ideal ev anlayışının yeniden değişime/dönüşüme uğradığını öngören yazarlar, yine müstakil eve doğru bir idealleştirmenin olduğunu düşünmektedir. Bu nedenle, pandemi öncesi ve pandemi sürecinde ideal ev kavramının karşılıklarını sorgulayabilmek adına yapılan bu çalışmada literatür taramasının ve analizinin yanında online bir anket de gerçekleştirilir. Kapalı ve açık uçlu sorulardan oluşan ankette katılımcıların pandemi sürecinde evlerinde yaşadıkları mekânsal deneyimleri ve ev-ideal ev kavramları hakkındaki fikirleri pandemi öncesi ve pandemi süreci bağlamında sorgulanır. Çoktan seçmeli ve derecelendirme sorularına ek olarak nitel veri elde edilecek açık uçlu soruların da yer aldığı114 kişilik bu anketle pandemi nedeniyle ideal ev algısının katılımcılar üzerindeki etkisinin anlaşılması hedeflenir. Sonuçta, katılımcıların çoğunun ideal ev algısının bahçe içerisindeki müstakil konuta işaret ettiği görülürken yazarların pandemi nedeniyle ideal ev algısının değiştiği fikri kısmi olarak doğrulanır.