XIX. Yüzyil Sonlarında Safranbolu’daki Modern Eğitim Kurumları

Özet

Osmanlı Devleti XIX. yüzyılda her alanda olduğu gibi eğitim alanında da bir dönüşüm yaşamıştır. Bu dönemde klasik dönem eğitim kurumları olan sıbyan mektepleri ve medreseler varlığını devam ettirirken iptidaiye mektebi ve rüştiye gibi yeni eğitim kurumları tesis edilmiştir. Ayrıca bu dönemde eğitim işlerinin daha düzenli yürütülmesi için Maarif Meclisleri kurulmuştur. Sıbyan mektepleri eski usul ile eğitim verirken ibtidai mektepleri yeni usulle eğitim vermiştir. Ayrıca bu dönemde sıbyan mekteplerinin üstünde rüştiye adı verilen okullar açılmıştır. İbtidai mektepler olan yeni usul ilkokulların sayısı hızlı bir şekilde artmıştır. Ayrıca bu dönemde kız çocukları için de ibtidai mektepler açılmıştır. Safranbolu Rüştiye Mektebi XIX. yüzyıl sonlarında Safranbolu eğitim ve kültür hayatına damga vurmuştur. Devlet tarafından bu okulun malzeme ve öğretmen ihtiyaçları karşılanmıştır. Merkezi bütçeden bu okula ödenekler ayrılmıştır. Safranbolu’da da diğer yerleşim yerlerinde olduğu gibi bir Maarif Meclisi oluşturulmuştur. Safranbolu’daki eğitim işlerinin düzenli şekilde devam ettirilmesinde bu meclisin katkısı büyük olmuştur. Safranbolu’daki gayr-i Müslimler de kendi klasik kilise okullarının yanında bir rüştiye açmışlar, burada başta Fransızca dil eğitimi olmak üzere modern eğitim verilmiştir. Bu araştırmada Safranbolu’da XIX. yüzyıl sonlarında açılan ibtidai mektep ve rüştiye mektebi gibi yeni eğitim kurumları ile maarif meclisi arşiv belgeleri ışığında değerlendirilmiştir.