Osmanlı Döneminde Pirlevganda/Taşkent Kazası’nda Tasavvuf, Tekke ve Zaviyeleri
Özet Görüntüleme: 204
/ 
PDF İndirme: 84
Anahtar Kelimeler:
Pirlevganda, Konya, Ebu Said Muhammed Hadimî, Tekke, ZaviyeÖzet
Anadolu’ya, 1071 Malazgirt Zaferinden sonra yerleşmeye başlayan Türkler, kısa
süre sonra kurdukları Türkiye Selçuklu Devleti ile hâkimiyet sahalarını
genişletmişlerdir. Pirlevganda/Taşkent Kazası bu devlete ve Karamanoğulları
Beyliği’ne başkentlik yapan Konya havalisinde yer almakta olup, Osmanlılar
tarafından XV. yüzyılda sınırları içine alınmıştır. Pirlevganda Kazası’nda
tasavvuf alanındaki gelişme devrin ünlü âlim ve mutasavvıfı Ebu Said
Muhammed Hadimî ve ailesinin XVII. yüzyılın ortalarından sonra Hadim’e
yerleşmeleri ve bir medrese kurmaları ile başlamıştır. Hadimî ve çocukları
birçok tekke, zaviye, cami, mescit açarak Nakşibendî Tarikatı’nın burada
yayılmasında etkili olmuşlardır. Pirlevganda Kazası ile ilgili ekseriyeti Hurufat
Defterleri’nde yer alan kayıtlarda bir tekke ve dokuz zaviye tespit edilmiştir. Bu
bilgiler ışığında bölgenin tasavvufî hayatına ışık tutulmaya çalışılmıştır
Referanslar
Arşiv Kaynakları
Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi Defteri,
no: 1133; no: 1144; no: 1075; no: 1143;
no: 1079-2; no: 1159; no: 1078; no: 1074; no: 538; no: 539; no: 542; no: 1078;
no: 2176; no: 2181.
Diğer Kaynaklar
BARKAN, Ö. L, 2006, “Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskân ve Kolonizasyon Metodu
Olarak Vakıflar ve Temlikler I, İstilâ Devirlerinin Kolonizatör Türk Dervişleri ve Zâviyeler”, Vakıflar Dergisi, S. 2, s. 280-304.
FARÛKÎ, S., bk. OCAK, A. Yaşar.
GÜMRAH, A., 2014, “Taşkent Ilıcapınar Tarihi ve Hatıralarım”, İstanbul.
KARA, M., 2011, “Tekke”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, XL,
İstanbul, s. 368-370.
KÜÇÜKDAĞ, Y., 2005, “Hurufât Defterleri’ne Göre Osmanlı Döneminde Develi
Kazası’nın Tekke ve Zâviyeleri”, Türk Tasavvuf Araştırmaları, Konya, s. 415-426.
, 2004, “Osmanlı Döneminde Konya’nın Tasavvufi Hayatına Kısa Bir Bakış”,
Konya Şehri’nin Fizikî ve Sosyo-Ekonomik Yapısı, Makaleler, I, Konya, s.135-146.
, 2010, “Karamanoğulları Konyası’nda Tasavvufî Hayat, Tekke ve Zaviyeler”,
V. Uluslararası Türk Kültürü ile Sanatları Kongresi-Sanat Etkinlikleri, (ed. Ahmet Aytaç), Madrid-İspanya, s. 3-18.
, 1988, “Hadimî Medresesi’ne Dair Bir Vakfiye”, Vakıflar Dergisi, S. 27, s.79-94.
OCAK, A. Y., FARÛKÎ, S., 1986, “Zâviye”, İslâm Ansiklopedisi, XIII, İstanbul, s.468-476.
PAKALIN, M. Z., 1983, “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü”, III, İstanbul.
SAK, İ., 2012, “Hadim-Selçuklu ve Osmanlı Döneminde Hadim”, Konya Ansiklopedisi, IV, Konya, s. 117.
, “Hadimî”, 2012, Konya Ansiklopedisi, IV, Konya, s. 135-139.
SARIKAYA, Y., 2008, “Merkez ile Taşra Arasında Bir Osmanlı Âlimi Ebu Said ElHâdimî”, İstanbul.
YAYLA, M., 1997, “Hâdimî Ebû Saîd”, DİA, XVI, İstanbul, s. 24-26.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 TÜRK-İSLAM MEDENİYETİ AKADEMİK ARAŞTIRMALAR DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 