Birinci Dünya Savaşı Asker Zayiatının Tespitinde Henüz Bilinmeyen Önemli Bir Kaynak: “Ahz-ı Asker Kalem Riyasetleri Şifre-i Mevrude Defterleri”
Özet Görüntüleme: 233
/ 
PDF İndirme: 102
Anahtar Kelimeler:
Birinci Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti, şehid-esir kayıp askerler, Ahz-ı asker Kalem Riyaseti, Şifre-i Mevrude DefterleriÖzet
Osmanlı Devleti açısından Birinci Dünya Savaşı’nın önemli problemlerinden birisi savaşta ne kadar zayiatın olduğunun tam tespitinin yapılamamış olmasıdır. Osmanlının savaştığı hemen bütün cephelerdeki kayıplarla ilgili verilen rakamlar tartışmaya açık görünmektedir. Ancak, konuyla ilgili kaynaklar değerlendirildikçe, zayiatla ilgili daha doğru rakamlara ulaşılabilecektir. Günümüz kurumsal karşılığı ile Askeralma Bölge Başkanlıkları diyebileceğimiz “Ahz-ı Asker Kalem Riyasetleri”nce tutulan bugünkü karşılığı ile Gelen Evrak Defteri anlamına gelen “Şifre-i Mevrude Defterleri”nde, dönemin cephe ve cephe gerisi faaliyetleri, lojistik çalışmalar ve özellikle personel durumu hakkında önemli kayıtlar bulunmaktadır. Bu araştırmada, tarih literatüründe ilk kez “Ahz-ı Asker Kalem Riyasetleri Şifre-i Mevrude Defterleri”nin, Birinci Dünya Savaşı lojistik faaliyetlerinin özellikle “şehid, esir, kayıp” asker zayiatının tespitinde nasıl bir kıymet içerdiği hususu örneklerle ortaya koyulmuştur.
Referanslar
AYIN, F., 1994, “Osmanlı Devleti’nde Tanzimattan Sonra Askeralma Kanunları (1839- 1914)”, Genelkurmay ATASE yay, Genelkurmay basımevi, Ankara.
ÇÖKLÜ, Ş., 2014, “I. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Askeralma Usulleri (Ahz-ı Asker)”, Atatürk Araştırma Merkezi yay., Ankara.
KÖSTÜKLÜ, N., 2009, “Milli Mücadele’de Manisa- Uşak- Afyonkarahisar ve Konya Hattı (8. Fırka ve Akşehir Ahz-ı Asker Kalem Riyasetleri Şifre-i Mevrude Defteri)”, Atatürk Araştırma Merkezi yay., Ankara.
KÖSTÜKLÜ, N., 2006, “Balkan Savaşlarından Milli Mücadele’ye Şehitler Üzerine Yapılacak Bilimsel Araştırmalarda Metod ve Kaynak Meselesine Dair Bazı Düşünceler”, Dokuzuncu Askeri Tarih Semineri Bildirileri II, ATASE yay., Ankara, s.205-219.
KÖSTÜKLÜ, N., 2015,“Birinci Dünya Savaşı Sosyal Tarihinin Yeterince Bilinmeyen bir Kaynağı: Vefayata Mahsus Vukuat Defterleri”,Uluslararası Birinci Dünya Savaşı Sempozyumu, Türk Tarih Kurumu , 12-15 Kasım 2015- İZMİR.
MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI, 1998, Şehitlerimiz, C.1-5, Ankara
ŞAHİN, M., - Cemile Ş,2014, “Türk İstiklal Harbinde Askerlik Şubeleri ve Kilis Askerlik Şubesi”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı:52, Erzurum.
TUNALI, A. Can., 2003, “Tanzimat Döneminde Osmanlı Kara Ordusunda Yapılanma (1839- 1876)”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Resmi yazışmalar
-MSB, Konya Askeralma Bölge Başkanlığı’nın, NEÜ., A. Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dekanlığı’na gönderdiği 16 Mayıs 2016 tarih ve 1500-16 sayılı yazıları.
-Genelkurmay ATASE Başkanlığı’nca tarafımıza gönderilen 18 Kasım 2016 tarih ve Arşiv Ş. 7065748 sayılı yazıları.
-T.C. Milli Savunma Bakanlığı Arşiv Müdürlüğü’nce tarafımıza gönderilen 18 Kasım 2016 tarih ve 7940-4966 sayılı yazıları.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 