Hasan Basri Çantay'ın Eserlerindeki Tasavvufî Temalar Bağlamında Şahsiyeti


Özet Görüntüleme: 248 / PDF İndirme: 102

Yazarlar

Anahtar Kelimeler:

Tasavvufî Şahsiyet, İhlâs-Birlik, Takvâ-Sorumluluk, Havf-Recâ, Kabz-Bast

Özet

Hasan Basri Çantay, çok yönlü ve tasavvufî yaklaşımları anlaşılmaya değer olan bir âlimdir. O’nun çok yönlü bir şahsiyet olduğunu gösteren pek çok yaşam tecrübesi bulunmaktadır. O, halkı aydınlatmak için gazeteci, vatan savunmasında mücahit, ülkenin problemlerini çözmek için siyasetçi, cehaleti yenmek için eğitimci, çeşitli derneklerin kuruluşlarında görev alan bir girişimci olarak karşımıza çıkmıştır. Onun çok yönlü tarafı, din adamlığından spor adamlığına kadar uzanmaktadır. O’nun tasavvufî derinliğini anlamak için eserlerindeki tasavvufî yaklaşımları analiz etmek gerekmektedir. Bu bağlamda Hasan Basri Çantay, eserlerinde bazen konuların doğrudan tasavvufî yorumunu zikrederken; bazen de ilgili konunun çağrıştırdığı tasavvufî bir konu ya da kavram hakkında tasavvufî açıklamalar veya mutasavvıflardan alıntılar yapmaktadır.

Referanslar

ABA, V., 2014, “Hasan Basri Çantay’ın Hadis Çalışmalarının Aktüel Değeri (On Kerre Kırk Hadis Eseri Üzerine Sosyo-Teolojik Analiz)”, Vefatının 50. Yılında Hasan Basri Çantay Sempozyumu Bildirileri, Yayınlanmamış Bildiri Kitabı, 19-21 Eylül 2014, Balıkesir.

AKGÜL, Y., 1987, “Karesi Toprağının Yiğit Evlâdı Hasan Basri Çantay, Kara Günler ve İbret Levhaları”, (haz. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü), Petek Matbaası, Balıkesir.

ALTINTAŞ, İ.H., 2013, “Fatih Sertürbedârı Tırnovalı Kutbu’l-Ârifin Gavsu’l-Vâsilîn Mürşid-i Kâmil Ahmed Âmiş Efendi”, Dergâh Yayınları, İstanbul.

ANKARAVÎ, İ., 1996, “Minhâcü’l-Fukara”, (haz. Saadettin Ekici), İnsan Yayınları, İstanbul.

ATTÂR, F., 1987, “Tezkiretü’l Evliyâ”, (haz. Mehmet Zahit Kotku), Dilek Matbaası, İstanbul.

CEBECİOĞLU, E., 2004, “Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü”, Anka Yayınları, İstanbul.

ÇANTAY, H.B., 1958, “Islamic Culture in Turkish Areas, The Straight Path of Islam”, (Ed. Kenneth Morgan), The Ronald Press Cooperation Press, New York.

-------------, H.B., 1984, “Kur’ân-ı Hâkim ve Meâl-i Kerim”, Mürşit Çantay Yayınları, Cilt:1-3, İstanbul.

-------------, H.B., 1962, “On Kerre Kırk Hadis, Metin Meali İzahı”, Sönmez Neşriyat, Cilt:1, Sayı:3-4, İstanbul.

-------------, H.B., 1971, “Kara Günler ve İbret Levhaları”, Ahmet Sait Matbaası, İstanbul.

-------------, H.B., 1948, “Tevhid”, Sebilürreşad, 1/12, 8.

-------------, H.B., 1948, “Neme Lazım”, Sebilürreşad, 1/7, 7.

-------------, H.B., 1956, “Bozgunculuk Hakkında”, İslâm Dergisi, 1/8, 12.

-------------, H.B., 1957, “Kötülüğe İyilikle Mukabele”, İslâm Dergisi, 1/9, 2.

-------------, H.B., 1959, “Fuhuş Salgını”, Sebilürreşad, 12/29, 12.

DİHLEVÎ, Ş.V., 1990, “Huccetullâhi’l-Baliğa”, Dârü İhyâi’l-Ulûm, Beyrut.

EMRE, M., 2000, “Üstadım Süleyman Tunahan (k.s.) ve Hâtıralarım”, Erhan Yayın Dağıtım, İstanbul.

GÜNAY, Ü., 1998, “Din Sosyolojisi”, İnsan Yayınları, İstanbul.

GÜNGÖR, E., 1997, “Ahlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak”, Ötüken Neşriyat, İstanbul.

HÖKELEKLİ, H., 2011, “Ailede, Okulda, Toplumda Değerler Psikolojisi ve Eğitimi”, Timaş Yayınları, İstanbul.

------------, H., 1993, “Din Psikolojisi”, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.

İZ, M., 1975, “Yılların İzi”, İrfan Yayınevi, İstanbul.

KELÂBÂZÎ, E.B.M., 1980, “Taarruf li Mezhebi Ehli’t-Tasavvuf”, Mektebetü’l-Külliyâti’l Ezheriyye, Kahire.

KILIÇ, R., 2009, “Osmanlıdan Cumhuriyete Sufî Geleneğin Taşıyıcıları”, Dergâh Yayınları, İstanbul.

KUŞEYRÎ, A., 2003, “Risâletü’l-Kuşeyrî”, Daru’l-Hayr, Beyrut.

MÂVERDÎ, E., 1988, “Edebü’d-Dünya ve’d-Dîn”, Daru İhyâ-i Ulûm, Beyrut.

MERCAN, İ.H., ER, İ., 2010, “XX. Yüzyıl İlim Adamlarından Hasan Basri Çantay ve Onun Kütüphanesi”, Dârü’l-Fünûn İlahiyat Sempozyumu Tebliğleri, 18-19 Kasım 2009, İstanbul.

ÖZ, S., 2014, “Hasan Basri Çantay’ın Eseri Kur’ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm’de İşârî-Sûfî Yorumlar: Mutasavvıf Abdülaziz Ed-Debbâğ’ın Eseri El-İbrîz’in Etkisi”, Vefatının 50. Yılında Hasan Basri Çantay Sempozyumu Bildirileri, Yayınlanmamış Bildiri Kitabı, 19-21 Eylül 2014, Balıkesir.

ÖZEL, A.M., 2014, “Sırlı Bir Âlim: Hasan Basri Çantay ve Tasavvufî Dünyası”, Vefatının 50. Yılında Hasan Basri Çantay Sempozyumu Bildirileri, Yayınlanmamış Bildiri Kitabı, 19-21 Eylül 2014, Balıkesir.

ÖZKAN, M., 2012, “Hasan Basri Çantay’ın ‘Kur’ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm’ Adlı Eseri Üzerine Bir Değerlendirme”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Balıkesir University the Journal of Social Sciences Institute, Cilt: XV, Sayı: 28-1.

RUMÎ, M.C., 2003, “Mesnevî-i Mânevî”, (thk. Reynold A. Nicholson), İntişârât-ı Hermes, Tahran.

SAYIN, E., 2015, “Kalbine Hatırlat Hafıza Teknikleriyle Tasavvuf Kavramları”, Nesil Yayınları, İstanbul.

SÜHREVERDÎ, E.H., 1966, “Avârifü’l-Maarif”, Daru’l-Kitabi’l-Arabiyyi, Beyrut.

ŞAHİN, M.K., 2014, “Hasan Basri Çantay’ın Pratik Ahlaka Verdiği Önem ve Değer”, Vefatının 50. Yılında Hasan Basri Çantay Sempozyumu Bildirileri, Yayınlanmamış Bildiri Kitabı, 19-21 Eylül 2014, Balıkesir.

UĞUR, M., 1994, “Hasan Basri Çantay”, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.

ULUDAĞ, S., 1999, “Tasavvuf Terimleri Sözlüğü”, Marifet Yayınları, İstanbul.

UZUNÇARŞILI, İ.H., 1999, “Karesi Meşâhiri”, (haz. Mehmet Sarı, Ahmet Karaman), Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı, Balıkesir.

YILMAZ, H.K., 2002, “Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar”, Ensar Neşriyat, İstanbul.

İndir

Yayınlanmış

2017-02-27

Nasıl Atıf Yapılır

Sayın, Y. D. D. E. (2017). Hasan Basri Çantay’ın Eserlerindeki Tasavvufî Temalar Bağlamında Şahsiyeti. Türk İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 12(23), 71–85. Geliş tarihi gönderen https://timad.com.tr/index.php/timad/article/view/154