“Büyük İzmir Yangını”nı Hatırlamak (13 Eylül 1922)


Özet Görüntüleme: 373 / PDF İndirme: 154

Yazarlar

  • Aşir Kayhan KIYCI Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı Doktora Öğrencisi

Anahtar Kelimeler:

İzmir, Yangın, Rumlar, Ermeniler, İstiklâl Savaşı

Özet

13 Eylül 1922 tarihinde İstiklâl Savaşı’nın ardından Anadolu’nun kozmopolit ve ticari hayatın canlı olduğu şehirlerinden biri olan İzmir’de çıkan yangın günlerce sürmüş ve şehrin karakteristik dokusu üzerinde derin bir yara açmıştır. Yangını başlatanlar tam olarak tespit edilemese de yangının Türkler ve Türk ordusu tarafından çıkarıldığı özellikle yabancı araştırmacılarca iddia edilen bir konudur. Yangının Ermeniler tarafından çıkarıldığına dair güçlü kanıtlar olmasına rağmen, Türkleri yangının sorumlusu olarak gösteren birçok yayın bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, derin yaralar açan İzmir yangınını hatırlatarak Türklerin söz konusu yangınla bir ilişkilerinin bulunup bulunmadığını gösterebilmektir.

Referanslar

ADIVAR, H. E., 2005, “Türk’ün Ateşle İmtihanı”, Özgür Yayınları, İstanbul.

ARI, K., 2009, “Üçüncü Kılıç İzmir’in Kurtuluşu ve Yüzbaşı Şerafettin”, Zeus Kitabevi, İzmir.

ARIKAN, Z., 1989, “1922 İzmir Yangını İle İlgili Bir Rapor”, Türk Kültürü, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Sayı: 316, s: 458-465.

ARIKAN, Z., 2001, “İzmir Basınından Seçmeler 1872-1922, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, İzmir.

Askeri Tarih Belgeleri Dergisi, Aralık 2007,“Belge Nu:10 (1)/96-272”, Ankara.

Askeri Tarih Belgeleri Dergisi, Aralık 2007, “Belge Nu: 4-3/96-272”, Ankara.

Askeri Tarih Belgeleri Dergisi, Aralık 2007, “Belge Nu:10 (1)/96-277”, Ankara.

ATAY, F. R., 1966, “Babanız Atatürk”, Doğan Kardeş Matbaacılık, İstanbul.

ATAY, F.R., 1980, “Çankaya”, Bateş Yayınları, İstanbul.

AYBARS, E., 2007, “İzmir’in Kurtuluşu’nun Düşündürdükleri”, İşgal’den Kurtuluş’a İzmir, İzmir.

BAYAR, C., 1997, “Ben de Yazdım”, C: VI, Sabah Yayınları, İstanbul.

BAYKARA, T., 2001, “İzmir Şehri ve Tarihi”, Akademi Yayınevi, İzmir.

BERBER, E., 2013, “İzmir Yangını Hakkında Ön Rapor Örnek Olay: Ödemiş- Birgi’nin Yakılması”, Ödemiş Belediyesi Yıldız Kent Arşivi ve Müzesi Yayınları, İzmir.

BİLSEL, C., “Bir Şehir Küllerinden Yeniden Doğuyor: Cumhuriyet Smyrnası’nın Kuruluşu”, İzmir 1830-1930 Unutulmuş Bir Kent mi? Bir Osmanlı Limanından Hatıralar (der.M.C.Smyrnelis), (çev. Işık Ergüden), İletişim Yayınları, İstanbul, s:239-255.

BOZKURT, E.,1988, “İzmir Hanları Üzerine Bazı Tespit ve İncelemeler”, DTFC Dergisi, C: XXXII,Sayı: 1-2, s:95-103.

BÖKE, P., 2006, “İzmir 1919-1922 Tanıklıklar”, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.

CORAL, M., 2008, “Ateşin Gelini Gâvur İzmir”, Doğan Yayıncılık, İstanbul.

ÇUKUROVA, B., 1987, “15 Mayıs 1919 İzmir’de Yunan Mezalimi”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C:III, Sayı: 8, s: 461-471.

-------- “Daily Examiner”, September 26, 1922. (ErişimAdresi: http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/194690230?searchTerm=smyrna%20fire&searchLimits=) (Erişim Tarihi: 09.09.2017)

DANACIOĞLU, E., 1994, “Anglo-Sakson Misyoner Kaynaklarına Göre XIX. Yüzyılın İlk Yarısında İzmir ve Batı Anadolu (Demografik Yapı, Eğitim Kurumları)”, Son Yüzyıllarda İzmir ve Batı Anadolu Uluslararası Sempozyumu Tebliğleri, Akademi Kitabevi, İzmir, s: 263-279.

DOBKİN, M. H., 2012, “İzmir 1922 Bir Kentin Yıkımı (çev. Atilla Tuygan), Belge Yayınları, İstanbul.

ERDEM, N., 2010, “Yunan Tarihçiliğinin Gözüyle Anadolu Harekâtı 1919-1923”, Derlem Yayınları, İstanbul.

ERSOY, B., 1988, “İzmir Hanları Üzerine Bazı Tespit ve İncelemeler”, DTFC Dergisi, C: XXXII, Sayı: 1-2, Ankara, Sayfa: 95-103.

GENÇ, G., 2007, “Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Doku: 20. Yüzyılın Başlarında İzmir”,İşgal’den Kurtuluş’a İzmir, İzmir, s: 10-13.

GEORGELIN, H., 2008, “Smyrna’nın Sonu İzmir’de Kozmopolitizmden Milliyetçiliğe”, (çev. Saadet Özen) Birzamanlar Yayıncılık, İstanbul.

GÖKDEMİR, O., 2007, “Gerçek Küllerinden Çıkıyor: 1922’de İzmir’i Kimler Yaktı?”, İşgal’den Kurtuluş’a İzmir, İzmir, s:124-127.

GÖKDEMİR, O., 2007, “Fransız Kaynaklarının Işığında 1922 İzmir Yangını”, ÇTTAD, C: VI, Sayı:15, s:19-38.

GÖKDEMİR, O., 2013, “1922 İzmir Yangını”, İzmir Kent Ansiklopedisi Tarih, C: I, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Kitaplığı Yayınları, İzmir.

GÖKTÜRK, T. B., 2016, “Amerikan Basınında İzmir Yangını 1922”, Tarihçi Kitabevi, İstanbul.

GÜREL, A., 2013, “Gazi’nin İzmir Anıları”, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Kitaplığı Yayınları, İzmir.

KIRIŞMAN, M., 2011,“Fransız Basınında İzmir Yangını Üzerine Bazı Değerlendirmeler”, ÇTTAD, C: X, Sayı: 22, s: 77-98.

KOLOĞLU, O., Eylül 2003, “Batı Basınındaki Haber ve Yorumlarla… İzmir Yangının Ardındaki Gerçek”, Popüler Tarih, s:52-57.

KÖYLÜ, M., 2010, “Mösyö Grescovich’in Orijinal Raporuyla İzmir Yangını Gerçeği,.. Küllerinden Doğan Şehir İzmir 1922”, Kripto Yayınları, Ankara.

MARTAL, A., 1993, “XIX. yüzyılın İkinci Yarısında İzmir’in Sosyo-Ekonomik Yapısında Gerçekleşen Gelişmeler”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, C:I, Sayı:3, s: 117-131.

MILTON, G., 2010, “Kayıp Cennet Smyrna 1922 Hoşgörü Kentinin Yıkılışı”, (çev. Esra Aktuğlu), Şenocak Yayınları, İzmir.

MORALI, N., 1976, “Mütarekede İzmir Önceleri ve Sonraları”, Tekin Yayınevi, İstanbul.

ÖZCAN, O., 2015, “İngiliz Basınında İzmir Yangını ve Mülteci Sorunu (Eylül 1922)”, ÇTTAD, C:XV, Sayı:31, s: 177-200.

PARLAK, T., 1983, “İşgalden Kurtuluşa 2- Yunan Ege’den Nasıl Gitti”, İzmir Sosyal Hizmetler Vakfı Kültür Yayınları, İzmir.

SERÇE, E. (haz.), 2001, “1923 Senesi İzmir Vilayeti İstatistiği”, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, İzmir.

SMYRNELIS, M.C., 2016, “Yangın, Bir Yaşam Modelinin Sonu”, İzmir 1830- 1930 Unutulmuş Bir Kent mi? Bir Osmanlı Limanından Hatıralar (der. M.C. Smyrnelis), (çev. Işık Ergüden), İletişim Yayınları., İstanbul, s: 229-238.

SÜRGEVİL, S., 2009, II. Meşrutiyet Döneminde İzmir, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Kitaplığı yay., İzmir.

ŞENOCAK, B., 2003, “Levant’ın Yıldızı: İzmir”, Şenocak Kültür Yayınları, İzmir.

---------- “The World”, September 26, 1922. (Erişim Adresi: http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/190268743?searchTerm=smyrna%20fire&searchLimits= ) (Erişim Tarihi: 09.09.2017)

UMAR, B., 1974, “İzmir’de Yunanlıların Son Günleri”, Bilgi Yayınevi, İstanbul.

UZ, B., 2007, “Atatürk’ün İzmiri Bir Kentin Yeniden Doğuşu” (haz. L. Ece Sakar), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.

ÜÇÜNCÜ, U.,Bahar 2016, “Türk Basınına Göre İzmir’in Kurtuluşu”, The Journal of Academic Social Science Studies, Sayı: 43, s: 31-48.

ÜNAL, N., 2015, “Sorularla İzmir Tarihi”, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Kitaplığı, İzmir.

İndir

Yayınlanmış

2018-02-27

Nasıl Atıf Yapılır

KIYCI, A. K. (2018). “Büyük İzmir Yangını”nı Hatırlamak (13 Eylül 1922). Türk İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 13(25), 149–164. Geliş tarihi gönderen https://timad.com.tr/index.php/timad/article/view/12