Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek
Özet Görüntüleme: 575
/ 
PDF İndirme: 233
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.6526358Anahtar Kelimeler:
Milli Türk Talebe Birliği, Necip Fazıl Kısakürek, Öğrenci Hareketleri, Gençlik, Recep Tayyip ErdoğanÖzet
Milli Türk Talebe Birliği (MTTB) Birinci Dünya Savaşı yıllarında kurulmuş bir öğrenci cemiyetidir. Osmanlı Devleti’nin yıkılmasının ardından kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde de darbe süreçleri başta olmak üzere çalkantılı dönemlerde çeşitli sürelerde kesintiye uğramışsa da 1980 yılına kadar varlığını sürdürmüştür. 12 Eylül Askeri darbesinde diğer pek çok siyasi ve sivil yapılanma gibi Birlik de kapatılmış, 2006 yılında tekrar faaliyete geçirilmiştir. Milli Türk Talebe Birliği, bir asrı aşkın bir öğrenci ve gençlik hareketi olması yönüyle dikkat çekicidir. Özellikle Darülfünun öğrencileri gerek Birinci Dünya Savaşı gerekse İstiklâl Savaşı y ıllarında milliyetçi duygularla vatan savunmasının her alanında yer almaya çalışmışlardır. Kuruluşundan itibaren milliyetçi yapısıyla öne çıkan teşkilat, 1960’lı yılların ortalarından itibaren sağsol çatışmasının sağ kanadında; muhafazakâr-mukaddesatçı çizgiye kayarak yer almıştır. Bir yüzyılı geride bırakan tarihinde teşkilatın sadece bir öğrenci hareketi olmayıp geniş katılımlı gençlik hareketi olduğu görülmektedir. Cemiyetin en dikkat çekici yönlerinden birisi seçimlerle belirlenen kurumsal yapısıdır. Bu öğrenci ve gençlik örgütü eğitim-öğretim, kültürel faaliyetler, spor faaliyetleri yanında politik meselelerle de ilgilenmiştir. Bazı dönemlerde tersi olsa da çoğunlukla devlet yöneticileri ile sıkı iletişimde bulunmuşlardır. Sol-sağ çatışmasının komünizm-antikomünizm çatışmasına dönüştüğü süreçte MTTB’nin antikomünist söylemle öne çıktığı görülmektedir. Diğer öne çıkan özelliği bu çatışmanın fikri düzlemde kalması ve fiili çatışmaya ve şiddete dönüşmemesine gayret edilmesidir. Teşkilat tarafından öğrencilerin fikri gelişimi için önde gelen aydınlardan; üniversite hocası, yazar, sanatçı vb. pek çok kişiden faydalanma yoluna yoluna gidilmişse de 1960’ların ortalarından itibaren Milli Türk Talebe Birliği ile “üstad “olarak adlandırdıkları Necip Fazıl Kısakürek adeta özdeşleşmiştir. Başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere pek çok siyasetçi ve bürokratın öğrencilik yıllarında Birlik faaliyetleri içinde yer aldıkları anlaşılmaktadır.
Referanslar
Arşiv Kaynakları
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), 30.1.0.0.20.116.9.
BCA, 30.1.0.0.65.407.14.
BCA, 30.10.0.0.213.446.3.
BCA, 30.1.0.0.18.102.13.
BCA, 30.1.0.0.55.333.3.
BCA, 30.18.1.2.126.56.11.
Kitaplar
Döneminde Milli Türk Talebe Birliği (1974). 27 Mayıs 1973- 7 Temmuz 1974, Fatih Gençlik Vakfı Matbaa İşletmesi, İstanbul.
Akın, M. H. (2017). Milli Türk Talebe Birliği Gençliği ve Necip Fazıl Kısakürek, 100. Yılında MTTB, Editörler Mahmut Hakkı Akın -Serkan Yorgancılar, Çizgi Kitabevi, İstanbul.
Cinisli, R. (2017). Bir Devrin Hafızası, Doğan Kitap, İstanbul.
Duman, D., Yorgancılar, S. (2007). Türkçülükten İslâmcılığa Milli Türk Talebe Birliği, Vadi Yayınları, Ankara.
Kısakürek, N., F. (1984). Tanrı Kulundan Dinlediklerim, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
Kısakürek, N., F. (1992). Hücûm ve Polemik, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
Kısakürek, N., F. (1996). Esselâm, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
Kısakürek, N., F. (1997). Son Devrin Din Mazlumları, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
Kısakürek, N., F. (1997). Öfke ve Hiciv, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
Kısakürek, N., F. (1998). Cinnet Mustatili, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
Kısakürek, N., F. (1998). At’a Senfoni, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
Meşe, E. (2017). Komünizmle Mücadele Dernekleri, İletişim Yayınları, İstanbul.
Milli Türk Talebe Birliği 49. Genel Kurul Faaliyet Raporu (1969). 15 Mart 1967- 28 Nisan 1969, Tan Matbaası, İstanbul.
Milli Türk Talebe Birliği 50. Genel Kurul Faaliyet Raporu (1971). Hikmet Gazetecilik Ltd. Şti (Tan Matbaası), İstanbul.
Milli Türk Talebe Birliği 52. Dönem Faaliyet Raporu (1975). 7 Temmuz 1974- 3 Ağustos 1975, Fatih Gençlik Vakfı Matbaa İşletmesi, İstanbul.
Milli Türk Talebe Birliği 53. Dönem Faaliyet Raporu (1976). 3 Ağustos 1975- 16 Ekim 1976, Zafer Matbaası, İstanbul,
Milli Türk Talebe Birliği 54. Dönem Faaliyet Raporu (t.s.). 16 Ekim 1976- 4 Aralık 1977, Fatih Gençlik Vakfı Matbaa İşletmesi, İstanbul.
Sertel, Z. (2001). Hatırladıklarım, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Tunaya, T., Z. (2009). Türkiye’de Siyasal Partiler, İkinci Meşrutiyet Dönemi 19081918, C I, İletişim Yayınları, İstanbul.
Türkdoğan, O. (1996). Millî Kültür Modernleşme ve İslâm, Birleşik Yayıncılık, 2. Baskı, İstanbul.
Makaleler
Aydemir, S., S. (2014). 12 Mart 1971 Askeri Muhtırasına Giden Süreçte Üniversite Olayları, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, Cilt III, Sayı 5, ss.43-51 (Temmuz).
Aydoğdu, Y. (2018). Necip Fazıl Kısakürek’te Gençliğe Bakış ve İdeal Gençlik Tasarımı, E-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, Cilt X, Sayı 4 (22), ss.1612-1626 (Aralık).
Bulut, F. (2011). 68 Kuşağı Gençlik Olaylarının Uluslararası Boyutu ve Türkiye’de 68 Kuşağına Göre Atatürk ve Atatürkçülük Anlayışı, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Cilt X, Sayı 23, ss.123-149 (Güz).
Çav, E. (2021). ‘Yıkıcı Yapıcı’ Mütefekkir: Necip Fazıl Kısakürek (1904-1983), Yeni Türkiye Büyük Doğu Özel Sayısı: 119, ss.70-75 (Mayıs-Haziran).
Kodal, T. (2014). Mustafa Kemal Atatürk ve Türk Ocakları, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 52, ss.295-314 (Erzurum).
Temizgüney, F. (2018). 1960 Darbesine Giden Süreçte Önemli Bir Kesit: İstanbul Öğrenci Olayları, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, Yıl XIV, Sayı 27, ss.181-211 (Bahar).
Tezler
Çav, E. (2010). Tanzimat’tan Cumhuriyete Türkiye’de Değişen Gençlik Hareketleri Ve Milli Türk Talebe Birliği Deneyimi (1916-1980), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Çiçek, M. (2016). Şiir Aracılığıyla Kamuoyuna İdeolojik Mesaj Aktarımı, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler Ve Tanıtım Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Meşe, E. (2013). Türk Siyasal Yaşamında Komünizmle Mücadele Dernekleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Salimoğlu, M. (2020). Ötekilerin Cumhuriyeti: Necip Fazıl Kısakürek’in Baş Yücelik Devlet Tasarımı (1943-1952), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
Türkölmez, O. (2014). Türkiye’de Dindar Milliyetçiliği’nin Oluşum Süreci: Milli Türk Talebe Birliği Örneği, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli.
Üstün, N. (2011). Büyük Doğu Mecmuası’nın Siyasal Analizi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Yorgancılar, S. (2006). 1965 Sonrası İslamcı Bir Öğrenci Hareketi Olarak Milli Türk Talebe Birliği, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
Sözlü Kaynaklar
Kahraman, İsmail; Rize 1940. Kültür Bakanı (1996- 1997); 27. TBMM Başkanı (2015- 2018). 22 Ekim 2021 tarihli görüşme.
Uysal, Orhan; İdriskoru 1944 (Biga Çanakkale). 22 Haziran 2021 tarihli görüşme.
İnternet Kaynakları
Okay, M. O., Kısakürek, N., F. (1905-1983), Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/kisakurek-necip-fazil, Erişim Tarihi: 9.7.2021.
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-42265410, Erişim Tarihi: 21.9.2021.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 