Çeşmeli Minareler
Özet Görüntüleme: 257
/ 
PDF İndirme: 137
Anahtar Kelimeler:
Osmanlı Mimarisi, Cami, Sebil, Çeşme, MinareÖzet
Şekillerini kutsal bir amaca ya da haberleşmeye dayalı olarak yaptırılmış kulelerden aldığı düşünülen minareler, farklı şekil, boyut, malzeme ve süsleme unsurlarıyla karşımıza çıkmaktadır. Yerleşim yerlerine göre şadırvan çeşmeler, sütun çeşmeler, meydan ve iskele çeşmeleri, duvar/cephe çeşmeleri şeklinde gruplara ayrılmaktadır. Ayrıca üstünde minare şerefesi olan çeşmelerde bulunmaktadır.
Yapılan çalışmalarda, minarelerin, konum, şekil, boyut, malzeme ve süsleme özellikleri bakımından incelendiği ancak çeşme ve sebil gibi başka bir yapı ile birlikte tasarlanmaları ve çift fonksiyon özellikleri üzerinde çok az durulduğu görülmektedir. Bu çalışmada, minare ve çeşme olmak üzere iki farklı fonksiyonun tek bir yapıda birleştiği çeşmeli minareleri tanıtmak ve bu tip su yapılarını içinde barındıran minare örneklerini kısaca incelemek hedeflenmiştir.
Referanslar
AKÇIL, N. Ç., 2012a, Ulu Camii-Edirne Eski Camii, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Cilt: 42, s.97-98.
AKÇIL, N. Ç., 2012b, Üç Şerefeli Camii ve Külliyesi, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Cilt: 42, s.277-280.
AKÇIL, Harmankaya, N. Ç., 2017, Edirne Üç Şerefeli Camii Burmalı Minare Kaidesindeki Kitabenin Düşündürdükleri, XX. Uluslararası Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu, 02-05 Kasım 2016, Bildiriler, s.653-660.
AKÇIL, HARMANKAYA, N. Ç., 2018, Thougts On Application of Minaret With Fountain of Old Mosque in Edirn”, Turkish Studies, Volume 13/10 Spring 2018, s.1-19.
ARIK, S. vd., 2004, Bursa Camileri Albümü, Bursa Müftülüğü, İstanbul.
AYVANSARAYİ, H. E., 2001, Hadikat-ü’l Cevami İstanbul Camileri ve Diğer Dini- Sivil Mimari Yapılar, haz. Ahmed Nezih Galitekin, İşaret Yayınları, İstanbul.
ASLANAPA, O., 2013, Edirne’de Osmanlı Devri Abideleri, Edirne Valiliği, Edirne.
ASLANAPA, O., 2004, Osmanlı Devri Mimarisi, İnkilap Kitabevi, İstanbul.
AYVERDİ, E. H., 1966, İstanbul Mimari Çağının Menşe’i: Osmanlı Mimarisinin İlk Devri, Cilt: I, Fetih Cemiyeti, İstanbul.
AYVERDİ, E. H., 1972, Osmanlı Mimarisinde Çelebi ve II. Sultan Murad Devri 806- 855 (1403-1451), Cilt: II, Fetih Cemiyeti, İstanbul.
AYVERDİ, E. H., 1985, Osmanlılarda Minare, Makaleler, Fetih Cemiyeti, İstanbul, s.60-75.
BADİ, A., 2000, Riyaz-ı Belde-i Edirne, Cit: I, çev. Ratip Kazancıgil, Edirne Valiliği, İstanbul.
BAYKAL, K., 1950, Bursa’da Ulu Camii, İbrahim Horoz Basımevi, İstanbul.
BAYKAL, K., 1982, Bursa ve Anıtları, Türkiye Anıt Çevre Turizm Değerlerini Koruma Vakfı, Bursa.
CANAN, İ., 2000, Osmanlı’da Su Kültürü ve Kaynakları, Osmanlı Su Medeniyeti Uluslararası Sempozyum Bildiriler (5-8 Mayıs 2000), İstanbul, s.231-244.
ÇELİKKOL, Z., 1990, İstanköy’deki Türk Eserleri ve Tarihçe, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
ÇETİNTAŞ, S., 1952, Türk Mimari Anıtları: Osmanlı Devri: Bursa’da Murad I ve Bayezid I Binaları, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul.
ÇUHADAR, Ö., 2011, Bursa Camilerinde Revak Erken Dönem Üzerine Bir Deneme, Bursa Büyükşehir Belediyesi, Bursa.
DİEZ, E., 1979, Minare, Milli Eğitim Bakanlığı İslâm Ansiklopedisi, Cilt:8, s.323- 329.
DİJKEMA, F.Th., 1977, The Ottoman Historical Monumental Inscriptions in Edirne, Leiden.
DENKNALBANT, A., 2010, Osmanlı Öncesi Türk Mimarisinde Çifte Minareli Cephelerin Gelişimi (Anadolu, İran, Azerbaycan, Hindistan), Doktora Tezi,
EGEMEN, A. 1993, İstanbul’un Çeşme ve Sebilleri, Arıtan Yayınevi, İstanbul.
ESİN, E., 1976, Minare, Türk Ansiklopedisi, Cilt: 24, s.205-214.
ESİN, E., 1978/79, Türk Minaresinin Orta Asya’daki Öncüleri Hakkında, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi, Prof. Albert Louis Gabriel Özel Sayısı, s.104-147.
EYİCE, S., 1953, İstanbul’da Bazı Cami ve Mescid Minareleri, Türkiyat Mecmuası, Sayı: 10, s.247-268.
EYİCE, S., 1963, İstanbul Minareleri, Türk Sanatı Tarihi Araştırma ve İncelemeleri I, İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi, İstanbul, s.131-132.
EYİCE, S., 1979, Anadolu Türk Minareleri, Milli Eğitim Bakanlığı İslâm Ansiklopedisi, Cilt: 8, s.329-335.
EYİCE, S., 1991, Aziziye Camii, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Cilt: 4, s.347-348
EYİCE, S., 1993, Çeşme, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Cilt: 8, s.277-287.
GÖKBİLGİN, M.T., 2007, XV ve XVI. Asırlarda Edirne ve Paşa Livası Vakıflar Mülkler-Mukataalar, İşaret Yayınları, İstanbul.
GÜNDÜZ, F., 2005, “Minare”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Cilt: 30, s.98-101.
KARADEMİR, M., 2008, Edirne Çeşmeleri, Edirne Valiliği, Edirne.
KONUK, N., 2008, Midilli, Rodos Sakız ve İstanköy’de Osmanlı Mimarisi, Stratejik Araştırmalar Merkezi, Ankara.
KONYALI, İ. H., 2007, Konya Tarihi, Konya Büyükşehir Belediyesi, Konya.
KÖYLÜOĞLU, N. M., 2001, Edirne’de Osmanlı’dan Günümüze Su Yapıları, Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları, Edirne.
KURŞUN, Z.-S. A. Kahraman-Y. Dağlı, 1998, Evliya Çelebi Seyahatnamesi, II. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
KÜÇÜKDAĞ, Y., 2003, Konya’da Osmanlı Mimarisi, Osmanlı Döneminde Konya, Konya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Konya, s.262- 264.
ONUR, O., 1972, Edirne Minareleri: Türk Mimari Vesikalarından, Edirne.
ONUR, O., 1972, Edirne Türk Tarihi Vesikalarından Kitabeler, Yenilik Basımevi, İstanbul.
ÖNGE, Y., 1982, Türk Sebil Mimarisinin Bilinmeyen Örnekleri Emzikli Sebiller”, Lale Dergisi, Sayı: 1, s.15-17, 20-21.
ÖNGE, Y., 1997a, Anadolu Beylikler Döneminin Çeşme, Sebil ve Şadırvanları, Uluslararası Osmanlı Öncesi Türk Kültürü Kongresi Bildirileri (4-7 Eylül 1989 Ankara), s.199-214.
ÖNGE, Y., 1997b, XI. Yüzyıldan XIX. Yüzyıla Kadar Anadolu Su Mimarisinde Çeşme, Sebil ve Şadırvanlar, Türk Mimarisinde Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde Su Yapıları, Türk Tarih Kurumu, İstanbul, s.11-19.
ÖZ, T., 1987, İstanbul Camileri, Cilt: II, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
ÖZER, A. S., 2010, Geçmişten Günümüze Bursa Çeşmeleri, Bursa Büyükşehir Belediyesi, Bursa.
ÖZKEÇECİ, İ., 1993, Kayseri Cami Mimarisinde Minber-Minareler, Türkiye Diyanet Vakfı Konya Şubesi, Kayseri.
TANMAN, B., 1998, Edirne’de Erken Dönem Osmanlı Camileri ve Özellikle Üç Şerefeli Camii Hakkında, Edirne: Serhattaki Payıtaht, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, s.325-352.
TÜRKDOĞAN E., 1970, Edirne Çeşmeleri, Yayınlanmamış Lisans Tezi.
UYSAL, A.O., 1990, Anadolu Selçuklularından Erken Osmanlı Dönemine Minare Biçimindeki Gelişmeler”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt: 33, Sayı: 1-2, s.505-533.
UYSAL, A.O., 1999, “Erken Osmanlı Mimarisinde Minareler”, Osmanlı Ansiklopedisi, Cilt: 10, s.149-160.
UYSAL, A.O., 2007, “Bursa’da Erken Osmanlı Dönemi Minareleri”, Bursa’nın Kentsel ve Mimari Gelişimi Sempozyum Kitabı (07-08 Nisan 2007- Bursa), s.107-149.
UZLUK, Ş., 1952, Konya’da Sahib Ata’nın Çeşmeleri, Milli Mecmua, Cilt:13, Sayı: 149-4, s.11-12.
ÜLGEN, A., 1995, Türk Mimarisinde Minarenin Gelişimi, Prof. Dr. Hakkı Dursun Yıldız Armağanı, s.495-508.
ÜLGEN, A., 1996, Klasik Devir Minareleri, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
ÜLGEN, A., 1999, Osmanlı Minareleri (Konum, Form ve Dekorasyon)”, Osmanlı Ansiklopedisi, Cilt:10, s.318-329.
YEDİYILDIZ, M. A., 2010, Ulu Cami’nin Tarihçesi, Bursa’nın Kalbi Ulu Camii, Bursa, s.27-39.
YÖRÜKOĞLU, Ö., 1987, Kayseri Çeşmeleri: Kitabelerinin Tercümesi-Tanıtımı- Resimleri-Projesi, Beğendik Yayınları, Kayseri.
YÜCEL, E., 1963, Bursa Ulu Camii Restorasyonu, Arkitekt, Cilt: XXXII, Sayı: 312, s.122.
*Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü Arşivi.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 