Mimar Sinan Camilerinde Kare ve Altıgen Kurgulu Geometrik Desenler ve Analiz Yöntemleri (Şehzade, Süleymaniye ve Selimiye Camileri Örneği)
Özet Görüntüleme: 733
/ 
PDF İndirme: 2047
Anahtar Kelimeler:
Geometrik desen, kristallografi, poligonal, sivastikaÖzet
Neredeyse bütün İslam coğrafyasında özellikle de mimarî eserlerde çeşitli
örneklerini gördüğümüz geometrik (hendesî) bezeme uygulamaları konusunda
çalışmalar yapılmakla birlikte, geometrik kompozisyonların İslam tarihi
sürecinde matematiksel açıdan gelişimi ve coğrafî konuma göre değişimi
açısından ele alınması yeterli değildir. Bu durum sahip olunan mimari
eserlerdeki geometrik bezeme zenginliği ile tezat oluşturmaktadır.
Çalışmamızın amacı özellikle desen üretim metotlarına dikkat çekmek ve
bundan sonraki geometrik desen içeren bilimsel çalışmalarda bu üretim
prensiplerinden hareketle kompozisyon tahlillerinin yapılmasına yol açmak ve
klasik Osmanlı eserlerinde uygulanmış altıgen ve kare kurgulu birim hücrelere
farklı analizlerle ışık tutmaktır. Makalede klasik dönem Osmanlı eserlerinde de
zengin bir çeşitliliğe sahip olan geometrik desen uygulamalarının nerede ve
hangi kompozisyonlarla uygulandığı ortaya konulmaya çalışılmış, Osmanlı
öncesi ile mukayese edilerek desen uygulamalarının nasıl bir sisteme bağlandığı
anlaşılmaya çalışılmış; Şehzade, Süleymaniye ve Selimiye camilerinde birim
hücrelerden hareketle oluşturulmuş bazı desenlerin analizlerine yer verilmiştir.
Referanslar
ABAS, S. J.; SALMAN A. S., 2007, “Symmetries of Islamic Geometrical Patterns”, World Scientific, Singapore.
ARIK, M.; SANCAK, M., 2007, “Pentapleks Kaplamalar”, TÜBİTAK, İstanbul.
ATALAY, B., 2006, “Matematik ve Mona Lisa”, (Çeviri Özge Özgür, Kosta Sarıoğlu), Albatros, İstanbul.
BAKIRER, Ö., 1981, “Selçuklu Öncesi ve Selçuklu Dönemi Anadolu Mimarisinde Tuğla Kullanımı”, ODTÜ Yayınları, c. I, Ankara.
BARRY, M. R.; MICHAUD, S., 1996, Colourand Symbolısm In Islamic Architecture, Thamesand Hudson, London.
BOZER, R., 2007, “Süleymaniye’nin Ahşapları”, Bir Şaheser Süleymaniye Külliyesi, (ed. Selçuk Mülayim), T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
BURCKHARDT, T., 1976, ”İslam Sanatı”, Turan Koç (çev.), Klasik Yayınları, İstanbul.
CASTERA, J. M., 1999, “Arabesques Decorative Art in Morocco”, ACR, Paris.
DEMİRİZ, Y., 2004, “İslam Sanatında Geometrik Süsleme”, Yorum Sanat, İstanbul 2004.
DEMİRİZ, Y., 1979, “Osmanlı Mimarisinde Süsleme I Erken Devir (1300-1453)”, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
DOĞANAY, A., 2011, “Osmanlı Tezyinatı Klasik Devir İstanbul Hanedan Türbeleri 1522-1604”, Klasik Yayınları, İstanbul.
FİELD, R., 2004, “Geometric Patterns from İslamic Art & Arthitecture”, Tarquin Publications, England.
KAYILI, M., 1989, “Sinan Eserlerinde Akustik”, VI. Vakıf Haftası Türk Vakıf Medeniyeti Çerçevesinde Mimar Sinan ve Dönemi Sempozyumu 5-8 Aralık
, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, İstanbul.
KUBAN, D., 2008, “Selçuklu Çağında Anadolu Sanatı” YKY, İstanbul.
MAJEWSKİ, M., 2011, “İslamic Geometric Ornaments in İstanbul”, Poland.
MEMMEDOV, H.; EMİRASLANOV, İ.; NECEFOĞLU H.; MÜRSELİYEV A., 1996, “Nahışların Yaddaşı”, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul.
MÜLAYİM, S., 1982, “Anadolu Selçuklu Mimarisinde Geometrik Süslemeler”, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
NECEFOĞLU, H., 1994, “Selçuklu Mimarisinde Kristallografik Nakışların Yeri”, III. Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri Bildirileri, Konya.
NECİPOĞLU, G., 1995, “The Topkapı Scroll-Geometry and Ornament in Islamic Architecture”, Santa Monica.
ŞEN, H., 2013, “İslam Sanatında Geometrik Desenler”, Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Enstitüsü, Konya.
WELLS, D., 1998, “Geometrinin Gizli Dünyası”, Selçuk Alsan (çev.), Sarmal Yayınevi, İstanbul.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2015 TÜRK-İSLAM MEDENİYETİ AKADEMİK ARAŞTIRMALAR DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 