Süleymaniye’nin Mimarisinde “İnsan-ı Kâmil” Metaforunu Okumak
Özet Görüntüleme: 227 / PDF İndirme: 99
Anahtar Kelimeler:
Süleymaniye, Osmanlı Mimarisi, tasavvuf, İnsan-ı Kâmil, mimarî sembolizmÖzet
Öz
Osmanlı tasavvuf kültürünün değerleri, bu medeniyetin klasik devri olarak kabul edilen XVI. yüzyılda inşa edilen Süleymaniye Külliyesinde çok rahat gözlemlenebilir. Tasavvufî metinlerde ‘İnsan-ı Kâmil’ tarif edilirken aynı zamanda kozmik bir yaratılış da tarif edilmektedir. Kozmik yaratılışın aşamaları ise Klasik Osmanlı Cami mimarisinde kolaylıkla okunabilmektedir. Kadim bilgi ve kutsal sanat içermesi, içten dışa, dıştan içe okunabilen mekânları, bütünün parçalara egemen olduğu, ‘vahdet’ ilkesi, zıt unsurları bünyesinde barındırması, zıtlıklar arasında geçiş sağlaması, sadelik ve ihtişamın birlikteliği, için dışa nispetle zenginliği ve çevresi ile uyum sağlayan ve estetik değer katan yerleşimi ile Süleymaniye Camii’nin mimarisinde, tasavvuf literatürünün ana temalarından biri olan ‘İnsan-ı Kâmil’ kavramını, temel özellikleriyle okumak mümkündür.
Referanslar
AKKACH, S., 2005, “Cosmology and Architecture in Premodern Islâm”, State University of New York Press, Albany.
ATEŞ, S.,----------“Hazarât-ı Hams”, DİA, C.17, s.116.
BURCKHARDT, T., 2005, “İslâm Sanatı; Dil ve Anlam”, Klasik Yayınları, İstanbul.
ERZEN, J.N., 2005, “Mimar Sinan, Estetik bir Analiz”, Şevki Vanlı Yay.
GOODWIN, G., 1971, “A History of Ottoman Architecture”, Thames & Hudson, Londra.
GUÉNON, R., 1995, “Fundamental Symbols; The Universal Language of Sacred Science”, Quinta Essentia, Cambridge.
ÇELİK, İ., 2003, “Tasavvufî Gelenekte Hazarât-ı Hams veya Tenezzülât-ı Seb’a Anlayışı” , Tasavvuf, Ankara, sayı: 10, s. 159-184.
İlâhiyât-ı Ken’an, 1988, Haz. Yusuf Ömürlü-Dinçer Dalkılıç, İstanbul.
KÜÇÜK, A., -------, ‘Beytülma'mür’, DİA, C.6, s.95.
KÜÇÜK, O.N., 2014, “Fusûsu’l Hikem ve Mesnevî’de İnsan-ı Kâmil”, İnsan Yayınları, İstanbul.
MOUSTAFA, A., 2005, “The Atributes of Divine Perfection: The Concept of God in Islâm”, London: Fe Noon Ahmed Moustafa (UK) Ltd.
SAATÇİ, S., 2005, “Bir Osmanlı Mucizesi Mimar Sinan”, Ötüken Yayınları, İstanbul.
ŞENTÜRK, R.; CEYHAN, S. 2010, “Osmanlı’da Mimari ve Sembolizm: Süleymaniye Camii Örneği”, Süleymaniye: Ulusal Sempozyum/ Şehir ve Medeniyet, İstanbul 23-25 Kasım 2007, KOCAV Yayınları, İstanbul, s.523-533.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.