Şanlıurfa Ulu Cami Haziresi Mezar Taşlarında Bulunan Şiirler


Özet Görüntüleme: 214 / PDF İndirme: 71

Yazarlar

  • Hikmet ATİK Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Türk İslâm Edebiyatı Anabilim Dalı

Anahtar Kelimeler:

Mezar, Şiir, Edebiyat, Ulu Cami, Şanlıurfa

Özet

Tarih boyunca her toplumun sahip olduğu farklı dini inançları vardır. Bu inançlar o toplum üzerinde çok önemli etkilere sahiptir. Ölü defnetme ve mezar geleneği de bu inançların şekillendirdiği davranış şekillerinden oluşmaktadır. Türklerin İslâmiyet’i kabulü ile ölü defnetme ve mezar geleneği çok önemli aşamalar göstererek günümüze kadar gelmiştir. Osmanlı dönemine ait mezarlıklar ve mezar taşları da Anadolu için bir tapu niteliği taşımakla beraber gerek mimarisi gerekse sanatsal yönü ile araştırmacıların ilgisini çekmektedir. Bu mezar taşlarındaki kitâbeler hem ihtiva ettiği yazı hem de yapıları itibariyle de sanat ve estetiğin konusu olmuşlardır. Sahip oldukları çok ince taş işçiliği, farklı formlarda olan başlıkları, taşıdıkları edebî ifadeler, üzerlerinde bulunan her biri Divan Edebiyatı için de önem arz eden şiirler ve yazı sanatının çok güzel örnekleri bu taşları değerli kılmaktadır. Türk Edebiyatı sahasında Nâbî’yi yetiştiren Sanlıurfa, onun kadar şairliği güçlü olmayan ama dîvân tertib edecek kadar şiirleri bulunan Abdî, Şevket, Mihrî ve Kıratoğlu Emîn gibi birçok şair yetişmiştir. Bu şairler tarafından kaleme alınan şiirler mezar taşlarına işlenmiştir. Bu makale, Divan edebiyatı için değerli olduğunu düşündüğümüz mezar taşlarına işlenmiş şiirleri günümüz araştırmacıları ile paylaşılmak amacıyla hazırlanmıştır.

Referanslar

ALPAY, B., 1986, “Şanlıurfa Şairleri I”, Dal Yayıncılık, Şanlıurfa 1986.

BEKTAŞ, E., 2008, “Urfalı Şair Hilmî ve Reyâhîn’i”, Şanlıurfa Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Şanlıurfa.

______, 2008, “Urfalı Hilmî’nin Antep Günleri”, Uluslararası Gaziantep Araştırmaları (Sözlü Kültür, Dil ve Edebiyat), Gaziantep Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, 10-12 Nisan 2008, Gaziantep.

______, 2009, “İstanbul’da Taşralı Bir Şair”, Beykent Üniversitesi, I. Uluslararası Türk Edebiyatında İstanbul Sempozyumu Bildirileri, (3-5 Nisan 2008, İstanbul), Beşir Kitabevi, İstanbul.

______, 2006, “Urfalı Şair Hilmî ve Kayıp Eseri Reyâhîn” EKEV Akademi Dergisi, Yıl: 10, Sayı: 26, Erzurum Kış 2006.

BERK, S., 2006, “Zeytinburnu’nun Mezar Taşları, Zamanı Aşan Taşlar”, Zeytinburnu Belediyesi Yay., İstanbul.

DÖRTBUDAK, M. V., 2003, “Kıratoğlu Emin Divanı”, Akademik Kitabevi, İzmir.

______, 2006, “Geleneğin Direnen Şairi; Kıratoğlu Emin Fırakiyyesinden Birkaç Şiir”, Klasik Türk Edebiyatı Sempozyumu (Prof. Dr. Abdulkadir Karahan’a Armağan), Şanlıurfa Belediyesi Yayınları, Şanlıurfa.

GÜLER, G., 2015, “Urfa Ulu Camii Haziresindeki Mezar Taşları”, Türk-İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, Yıl 10, Sayı 20, Konya 2015.

GÜLER, M., 2005, “XII. Yüzyıl Anadolu Türk Camileri”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, (Danışman: Doç. Dr. İlknur Aktuğ Kolay), İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 2005.

KARABEY, T., 2011, “Tarih Düşürme”, DİA, XL/80-82, İstanbul.

KARAHAN, A., 1991, “Urfalı Mehmed Şevket ve Şiirleri”, Şanlıurfa Belediyesi Yayınları, Ankara.

KARAMAĞARALI, B., 1992, “Ahlat Mezar Taşları”, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.

TANPINAR, A. H., 1992, “Beş Şehir”, Milli Eğitim Bakanlığı Yay., İstanbul.

İndir

Yayınlanmış

2018-03-27

Nasıl Atıf Yapılır

ATİK, H. (2018). Şanlıurfa Ulu Cami Haziresi Mezar Taşlarında Bulunan Şiirler. Türk İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 13(26), 107–132. Geliş tarihi gönderen https://timad.com.tr/index.php/timad/article/view/22