Two Religions One Value: Aziz Mamas (Şammas Baba)
Abstract views: 433 / PDF downloads: 291
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.6526518Keywords:
Aziz Mamas, Şammas Baba, Mamasun, Dervish LodgeAbstract
Throughout history, there have always been places to which societies have attributed some special meanings within the framework of their own dynamics, in other words, to the personalities they have attributed sanctity and to places they have attributed importance based on their religious belief and social memory. In Muslim societies, venerable personalities who find their counterparts with concepts such as “evliya”, the saint, and lay have been seen since the advent of Islam. While these people are usually a real person, they sometimes take their place in the perception of society in the form of surrogates whose existence is accepted even though they are not recognized concretely. While people who are respected in this way in the understanding of Islamic mysticism are mostly described as “evliya”, in Christian thought, they are defined as saints; In Judaism, the same value is expressed with the concept of saint. The motif of “evliya” in Islamic thought has come to the fore as the beloved servant of Allah, the person whose prayers are accepted, and people who are instrumental in good deeds. In other monotheistic religions, too, these people have manifested themselves as people who are sought after in difficult times, who live a long life, who show miracles, and who transcend the limits of time and space. While the respectable personalities of each religion have a value and ownership in themselves, some names can be owned as a common value. The person who sings the subject of our study and is known as “Şammas Baba” by Muslims and as “Saint Mamas” by Chıristians is one of them. Because of this feature, Şammas Baba was found worthy of study and became the subject of this study.
References
Attar, F. (2012). Evliyâ Tezkireleri, Çev.: Süleyman Uludağ, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
Aydoğan, T. (2020). Aksaray Efsaneleri, Aksaray: Aksaray Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
Budak, D. (2012). Anadolu’da Yaşamış Aziz ve Azize Hayatlarının Dinler Tarihi Açısından Değerlendirilmesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Çelebi, İ. (1998). “Hızır”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 17, İstanbul: TDV Yayınları, ss. 406-409.
Demir, N. - Mehmet Dursun Erdem. (2006). Türk Kültüründe Battal Gazi Destanı, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 1/1 Summer 2006, ss. 106-159.
Demirci, K. (1998) “Hıristiyanlık”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 17, İstanbul: TDV Yayınları. ss. 328-340.
Doğan, D. M. (2013). Doğan Büyük Türkçe Sözlük, Ankara: Yazar Yayınları. Fenton, P. B. (2007). “Yahudi Mistisizmi ve İslam Tasavvufunda Evliyâ Hiyerarşisi”, Çev. Salih Çift, Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, c. 16, sy. 2, ss. 369-391.
Gölpınarlı, A. (1995). Vilâyet-Nâme Menâkıb-ı Hünkâr Hacı Bektâş-ı Veli, İstanbul: İnkılâp Yayınları. Gürkan, S. L. (2013). “Yahudilik”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 43, İstanbul: TDV Yayınları. ss. 187-197.
Güzel, A. (2009). “Hacı Bektaş Velî’nin Tarihî Kişiliği ve Türk Kültürü Üzerindeki Etkileri”, Ed.: Gıyasettin Aytaş vd., III. Uluslar arası Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Sempozyumu, 30-31 Ekim, Üsküp. ss. 27-44.
Güzel, C. (2017). Bilinmeyen Bir Yatır ve Battal Gazi Destanı Bağlamında Aziz Mamas’tan Cambaz Pir’e Kutsal’ın Sürekliliği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(4), 2565-2578.
Harman, Ö. F. (1991). “Aziz”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 4, İstanbul: TDV Yayınları. s. 332.
_______. (2000). “Îsâ”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 22, İstanbul: TDV Yayınları. ss. 465-472.
_______. (2004). “Meryem”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 29, Ankara: TDV Yayınları. ss. 236- 242.
https://www.festtravel.com/kapadokyali-bir-aziz-saint-mamas (Turgay Tuna, Kapadokyalı Bir Aziz: Saint Mamas) (erişim:14.06.2021)
http://www.cappadociaexplorer.com/detay.php?id=213&cid=69&page=1 (14.06.2021)
https://www.mugladevrim.com.tr/kose-yazarlari/mehmet-bildirici-/anadoludan-dunyaya-isik-sacmis-bir-aziz-aya-mama-3-yuzyil-, (erişim: 14.06.2021)
https://www.hurriyet.com.tr/gundem/Hıristiyanlarin-aziz-mamasimuslumanlarin-pir-sammas-babasi-7010742 (erişim: 14.01.2021)
https://haberkibris.com/aziz--mamas--ve--buyuk-yalan-2013-01-06.html (14.06.2021)
https://www.turkcenedemek.com/kelime/şammas (Erişim: 06.07.2021)
https://www.nisanyansozluk.com/?k=şammas (Erişim: 06.07.2021)
İntepe, N. – F. Er (2014). “Lokman Hekim Gerçek Kişi midir Kült müdür?” Lokman Hekim Journal. (4)/2, s. 30- ss. 27-31.
Kaya, E. (2020). Tarihten Günümüze Aksaray, Aksaray: Yeni Aksaray Basın Yay.
Konyalı, İ. H. (1974). Âbideleri ve Kitâbeleri İle Niğde Aksaray Tarihi, c. 2, İstanbul: Fatih Yayınevi Matbaası.
Köksal, A. (1993). Peygamberler Tarihi, Ankara: TDV Yayınları.
Kur’an-ı Kerim. (2018). Haz.: Hayreddin Karaman vd. Ankara: TDV Yay.
Kurnaz, C. (1998). “Hızır”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 17, İstanbul: TDV Yayınları. ss. 411-412.
Ocak, A. Y. (1996). “Geyikli Baba”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 14, İstanbul: TDV Yayınları. ss. 45-47.
______. (2016). Kültür Tarihi Kaynağı Olarak Evliyâ Menâkıbnâmeleri, 5. Baskı, İstanbul: Timaş Yayınları.
Özçelik, M. (2009). Seyyid Battal Gazi, Eskişehir: Eskişehir Valiliği Yayınları.
Peker, S. (2015). Mezar ve Türbelere Kült Merkezli Bir Bakış, Konya: Kömen Yay.
Sakaoğlu, S. (1980). Anadolu-Türk Efsanelerinde Taş Kesilme Motifi ve Bu Efsanelerin Tip Kataloğu, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Taşköprülüzâde İsâmuddîn Ebu’l- Hayr Ahmed Efendi. (1975) eş- Şakâiku’nNu’mâniyye fî ulemâi’d- Devleti’l- Osmâniyye, Beyrut: Lidâr’al Kitâbu’l- Arabî.
Tümer, G. (1992). “Budizm”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 6, İstanbul: TDV Yayınları. ss. 352-360.
Ulu, M. (2021). IX/XV. Asır Osmanlı Toplumunda Halvetîlik ve Halvetîler, Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Ulu, M. (2020). Şeyh Hamîd-i Velî Somuncu Baba Hayatı ve Eserleri, 40. Baskı, Konya: Manolya Yayınları. Uludağ, S. (1991). “Baba”, c. 4, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul, TDV Yayınları. s. 365-366.
Uludağ, S. (1994). “Dede”, c. 9, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul: TDV Yayınları. s. 76. Uludağ, S. (2008). “Ricâlü’l-Gayb”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 35, İstanbul: TDV Yayınları. ss. 81-83.
Uludağ, S. (2013) “Velî”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 43, İstanbul: TDV Yayınları. ss. 25-28. Perek, F. Z. (1998). Büyük Devrim Çağında Aksaray (1910-1930), Aksaray: ?.
Uraz, M. (1994). Türk Mitolojisi, İstanbul: Düşünen Adam Yayınları.
Ünal, S. (2001). “Kâbe”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 24, İstanbul, TDV Yayınları. ss. 14-21.
Vassâf, O. H. (2006). Sefîne-i Evliyâ (1-5. Ciltler), Haz. Mehmet Akkuş, Ali Yılmaz, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Vicdânî, S. (1995). Tomâr-ı Turûk-ı ‘Aliyye, Haz.:İrfan Gündüz, İstanbul: Enderun Kitabevi.
Yıldırım, M., S. Çelik. (2010). “Peygamberlerin Sanatsal Faaliyetleri Üzerine”, SÜİFD, 29.
Zaim, S. (------). İslam Ekonomisinin Temelleri, (Haz.: Adem Esen, Turan Koç, Mustafa Yavuz Çakır)İstanbul: Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayınları, Tarihsiz.
Kaynak Kişiler
Duran Ulu (d. 1949), Çiftçi, Emekli, Görüşme Tarihi: 14.01.2021.
Faruk Eroğlu (d. 1955), Çiftçi, Emekli, Görüşme Tarihi: 04.09.2021.
Mustafa Avan (d. 1954), Çiftçi, Emekli, Görüşme Tarihi: 05.09.2021.
Muzaffer Avan (d. 1946), Çiftçi, Emekli, Görüşme Tarihi: 11.07.2021.
Nuri Er (d. 1965), Esnaf, Görüşme Tarihi: 19.07.2021.
Ramazan Kılıç (d. 1975), Esnaf, Görüşme Tarihi: 09.10.2021.
Recep Teke (d. 1949), Emekli, Görüşme Tarihi: 14.08.2021.
Recep Ulu (d. 1945), Esnaf, Emekli, Görüşme Tarihi: 12.08.2021.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.