Basındaki Bilgiler Işığında Seyhan Milletvekili  Esma Nayman Ve Meclisteki Faaliyetleri

Selma YAŞAR

Yazarlar

Selma YAŞAR Batman Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü https://orcid.org/0000-0002-1396-295X

Anahtar Kelimeler:

Atatürk, Kadın, Milletvekili, Esma Nayman, Seyhan

Özet

Türk Milletinin çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine çıkması için birçok yenilik gerçekleştiren Atatürk, Türk kadınının Cumhuriyet idaresinde hak ettiği yeri elde etmesi için çalışmıştır. 1926 yılında Medeni Kanun’la yeni haklar edinen, 1930’da Belediye seçimlerine katılma, 1933’te Muhtar seçilme hakkını alan Türk kadını, Atatürk’ün önderliğinde, 5 Aralık 1934 tarihinde kabul edilen kanunla milletvekili seçme ve seçilme hakkını kazanmıştır. 8 Şubat 1935 tarihinde yapılan V. Dönem seçimlerinde 18 kadın milletvekili seçilerek TBMM’ne katılmıştır. Dönemin gazeteleri yaptıkları haberlerle ilk kadın milletvekilleri ve TBMM’ndeki çalışmalarıyla ilgili olarak halkı aydınlatmışlardır. Bu milletvekillerinden biri de Esma Nayman’dır. Esma Nayman, V. Dönem (1935-1939) Seyhan milletvekilliği yapmıştır. Milletvekilliği döneminde, İktisat Encümeni’nde görev yapan Nayman, yaptığı çalışmalarıyla TBMM’ne giren diğer 17 kadın milletvekili gibi Atatürk’ün Türk kadınına olan güvenini boşa çıkarmamıştır.

Referanslar

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi:

BCA. 490.01.2.9.15

BCA. 30.10. 229.542.14

TBMM Arşivi:

TBMM Arşivi, Seçim Mazbatası, V.Dönem, “Esma Nayman”.

TBMM Arşivi, Tercüme-i Hal Kâğıdı “Esma Nayman”.

Zabıt Cerideleri:

TBMMZC, V. Dönem, 13.Birleşim, 06.12.1935, 1.Oturum, sayfa:33.

TBMMZC, V. Dönem, 68.Birleşim, 26.05.1936, 1.Oturum, sayfa:236,237.

TBMMZC, V. Dönem, 64.Birleşim, 25.05.1937, 2.Oturum, sayfa:229.

Gazeteler:

Cumhuriyet, 6 Birincikanun 1934:1

Cumhuriyet, 5 Şubat 1935:1,7.

Cumhuriyet, 6 Şubat 1935:1.

Cumhuriyet, 6 Şubat 1935:5.

Cumhuriyet, 9 Şubat 1935:1,5.

Cumhuriyet, 9 Şubat 1935:6.

Cumhuriyet, 2 Mart 1935:1.

Cumhuriyet, 8 Mart 1935:1,8.

Cumhuriyet, 23 Nisan 1935:2.

Kurun, 4 Şubat 1935:1.

Kurun, 6 Şubat 1935:7.

Kurun, 9 Şubat 1935:4.

Kurun, 9 Şubat 1935:9.

Kurun, 2 Mart 1935:1.

Kurun, 4 Mart 1935:2.

Kurun, 9 Mart 1935:4.

Ulus, 1 Mart 1935:3.

Makale, Kitap, vb. Yayınlar:

BULUT, S., VURMAY GÜZEL, M., 2017, Ortadoğulu Kadın Gözünden Atatürk Döneminde Kadın Hakları: “Mısır Örneği”, DTCF Dergisi, 57.1.

--------- 1935, C.H.P. Dördüncü Büyük Kurultayı Görüşmeleri Tutulgası 9-16 Mayıs 1935, Ulus Basımevi, Ankara.

ÇANAK, E., 2016, TBMM’deki İlk Kadın Milletvekillerinden Esma Nayman ve Meclis’teki Faaliyetleri, Asia Minör Studies-International Journal of Social Sciences, Cilt:4, Sayı:7, Ocak 2016.

ÇANAKLI, O., 2013, Atatürk ve Kadın Hakları, Kalem, Sayı:161, Kasım 2013.

DUROĞLU, S., 2007, Türkiye’de İlk Kadın Milletvekilleri, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih (Türkiye Cumhuriyeti Tarihi) Anabilim Dalı yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara.

ERDOĞAN, N., Muş’un İlk Kadın Milletvekili, Nermin Neftçi (1924-2003), Anemon, Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:3, Sayı:1, Haziran 2015.

GENÇKAYA, Ö. F., 2011, Kadın Milletvekillerinin Yasama ve Denetim Faaliyetleri ve Rolleri (1935-2007), Yasama Dergisi, Sayı:18, Mayıs-Haziran-Temmuz-Ağustos.

GÖKÇİMEN, S., 2008, Ülkemizde Kadınların Siyasal Hayata Katılım Mücadelesi, Yasama Dergisi, Sayı:10, Eylül-Ekim-Kasım-Aralık.

KUTAY, C., 1995, Atatürk “Bugün” Olsaydı, Cem Ofset Matbaacılık Sanayi A.Ş.

KÜÇÜKKÜLAHLI, S. - ÖZÇELİK, F., 2014, VI. Dönem TBMM’nin Toplanması ve Genel Yapısının Analizi, History Studies, Volume: 6, Issue:6, Aralık 2014.

-------- 2012, Milletvekili Genel Seçimleri 1923-2011, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara.

ÖZDEMİR, N., 2014, Türk Kadınına Milletvekili Seçme ve Seçilme Hakkı Tanınması Üzerine Yapılan Kutlamalar, History Studies, Cilt:6, Sayı:5, Eylül 2014.

ÖZER, S., 2013, Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkının Verilmesinin Türk Kamuoyundaki Yankıları, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt:XXIX, Sayı:85, Mart 2013.

SERTEL, S., 2015, TBMM’de Bir Cumhuriyet Aydını: Dr. Fatma Memik, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:32, Sayı:1, Haziran 2015.

SEZER, A., 1998, Türkiye’deki İlk Kadın Milletvekilleri ve Meclis’teki Çalışmaları, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti’nin 75.Yılı Özel Sayısı, Cilt: XIV, Sayı:42, AKDTYK, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Kasım 1998.

TERZİOĞLU, Z., 2007, Basına Göre Türk Kadınının Siyasi Hakları (1930-1935), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.

---------, 2009, Türk Parlamento Tarihinde Kadın Parlamenterler 1935-2009, Hazırlayanlar: Semra Gökçimen vd., TBMM, Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı, Ankara.

--------, 2016, Türkiye’de Kadına Seçme ve Seçilme Hakkının Tanınması, Mimoza, Aralık 2016, Sayı:5.

ULUSAN, Ş., 2008, Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne (Cemiyet-i Akvam) Girişi, Öncesi ve Sonrası, ÇTTAD, VII/16-17, (2008/Bahar-Güz).

UZMAN, N., 2010, Cumhuriyet Türkiye’sinin İlk Kadın Milletvekilleri: Biografileri, Genel Özellikleri ve TBMM’ndeki Faaliyetleri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü II. Genç Bilim Adamları Sempozyumu Bildiriler 17-18-20 Mayıs 2010.

ÜNAL, S., 2016, 12.Arsıulusal Kadınlar Kongresi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:9, Sayı:44, Haziran 2016.

YAŞAR, S., 2013, Basındaki Bilgiler Işığında İlk Kadın Milletvekilleri, Türk-İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, Yıl:8, Sayı:15, Şubat 2013, s.185-214.

YEŞİLORMAN, M., 2010, A Study on Women in Turkish Political Life and the Turkish Women Parliaments, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:20. Sayı:2, Elazığ, 2010.

İnternet Kaynakları:

http://bianet.org/system/uploads/1/files/attachments/000/001/414/original/4.jpg?1432049372 08.12.2017 17.19.

http://www.milliyet.com.tr/fatma-esma-nayman-in-adi-yasatilsin-adana-yerelhaber-610634/ 13.03.2018 14:52