Tarihi Kent Dokusu Kapsamında, İçerişehir (Beyşehir) Yerleşmesinin İrdelenmesi

Yrd. Doç. Dr. Semiha Sultan  TEKKANAT; Yrd. Doç. Dr. Fadim  YAVUZ

Yazarlar

Yrd. Doç. Dr. Semiha Sultan TEKKANAT Necmettin Erbakan Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü
Yrd. Doç. Dr. Fadim YAVUZ Necmettin Erbakan Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü

Anahtar Kelimeler:

Eşrefoğulları Beyliği, Beyşehir, İçerişehir, Kentsel Doku

Özet

Günümüzden 734 yıl önce Anadolu Selçuklu Devleti’nin sınır beylerinden Eşrefoğlu Seyfettin Süleyman Bey tarafından Beyşehir’de kurulan Eşrefoğulları Beyliği 46 yıl hüküm sürmüştür. Süleyman Bey, Beyliğin kurucusu olduğu dönemden vefatına kadar geçen 22 yıllık süre zarfında, şehrin “Süleyman Şehri” olarak anılmasını sağlayan eserler ile Beyşehir’i imar etmiştir. Selçuklu döneminde, Anadolu'yu kuzey-güney yönünde kateden ve diğer üretim merkezleriyle bağlayan ticaret yollarından biri üzerinde yer alan Beyşehir, Eşrefoğulları Beyliği yönetiminde İçerişehir bölgesinde mekânsal gelişimini tamamlamıştır. Çalışmada İçerişehir’in kentsel dokusu Anadolu Kent dokusunu oluşturan mekânsal ögeler bağlamında ele alınmış ve kale, külliye (camii, bedesten, türbe, hamam, mescit) yapılarıyla sosyo-kültürel ve ekonomik anlamda Selçuklu kenti özellikleri içerdiği belirlenmiştir. Tarihi kentin omurgasını ve odak noktasını oluşturan külliyenin, Beyliğin medeniyet ve kültür seviyesine işaret ettiği tespit edilmiştir.

Referanslar

AKOK, M., 1976, “Konya Beyşehir’inde Eşrefoğlu Camii ve Türbesi”, Türk Etnografya Dergisi sayı 15, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.

ALPEREN, B.B., 2001, “Beyşehir ve Tarihi”, Sistem Matbaası, Konya.

ASLANAPA, O., 1999, “Türk Sanatı”, Remzi Kitabevi, İstanbul.

ÇAYCI, A., 2008, “Eşrefoğlu Beyliği Dönemi Mimari Eserleri”, Türk Tarih Kurumu, Ankara.

ERDEMİR, Y., 2000, “Araştırmacı Gözüyle Beyşehir’in Tarih Kültür Değerleri: Beyşehir Süleyman Bey Camii ve Külliyesi”, Tarihten Bugüne ve Geleceğe Uzanan Konya Beyşehir( Derebucak- Hüyük) 2000 Rehberi (Katalog 2000), Cilt: 1, Beyşehir-Derebucak- Hüyük Kültür ve Yardımlaşma Derneği, ss. 108-119, Konya.

ERDOĞRU, M.A., 1992, “Beyşehir”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C.6, İstanbul, ss.84-85.

KÖROĞLU, H., 1999, “Konya ve Anadolu Medreseleri”, Sebat Ofset, Konya.

MUŞMAL, H., 2000, “Beyşehir’in Tarihçesi”, Tarihten Bugüne ve Geleceğe Uzanan Konya Beyşehir( Derebucak- Hüyük) 2000 Rehberi (Katalog 2000), Cilt: 1, Beyşehir-Derebucak- Hüyük Kültür ve Yardımlaşma Derneği, ss.93-95, Konya.

ÖKTEN, S., 2012, “Ulucami Medeniyetimiz ve Bursa Ulucami, Bursa Ulucami”, Editör: Bilal Kemikli, Sincan Matbaacılık / Ankara, ISBN 978-605-5382-21-6

ÖZ, G., 2011, “Tekkelerin Yaşamımızdaki Yeri”, http://huseyingazi.org.tr/makale.asp?id=5&tekkelerin-yasamimizdaki-yeri#_ftn17

ÖZCAN, K., 2006a, “Anadolu’da Selçuklu Kentler Sistemi ve Mekânsal Kademelenme (1)”, METU JFA 2006/2 (23:2) 21-61.

ÖZCAN, K., 2006b, “Anadolu-Türk Kent Tarihinden Bir Kesit: Selçuklu Döneminde Anadolu-Türk Kent Model(ler)i”, Bilig Yaz, Sayı 38: 161-184

ÖZCAN, K., 2010, “Erken Dönem Anadolu–Türk Kenti Anadolu Selçuklu Kenti ve Mekânsal Ögeleri”, Bilig Güz, Sayı 55: 193-220.

ÖZCAN, K., 2011, “Anadolu’da erken dönem Türk kent morfolojisi “Selçuklu başkenti Konya”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt: 4 Sayı: 19 Volume: 4 Issue: 19, www.sosyalarastirmalar.com

SAKAOĞLU, N., 2014, “Anadolu'nun Cuma Camileri”, http://www.eskiistanbul.net/ekler/skylife/skylife_2/cumacamileri.htm

SEVGEN, N., 1959, “Anadolu Kaleleri”, Doğuş Matbaası, Ankara.

TEKİNSOY, K., 2011, “Kayserinin İmarı ve Mekânsal Gelişimi”, Kayseri, ISBN: 978-975-8046-81-2, http://www.kayseri.bel.tr/web2/uploads/eDergiler/kayseri_imar/files/assets/basic-html/page24.html

TEKKANAT, S.S., 2014, “Beyşehir İçerişehir Fotoğraf Arşivi”

UZUNÇARŞILI, İ.H., 1988, “Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu, Devletleri”, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara.

YAVUZ ÖZDEMİR, F., 2004, “Beyşehir Gölü Sulak Alanlarının Ekolojik Yerleşim Planlaması Açısından İncelenmesi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.

YÖRÜK, D., 2008, “XV. Yüzyılda Karaman Topraklarında Ahiler ve Ahi Vakıfları", dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/download/394/376

ZENGİN, K., 1998, “Sanat Tarihi”, Ders Kitapları Anonim Şirketi Tesisleri, İstanbul[URL-1] http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,93772/anadolu-selcuklu-medreseleri-erzurum-sivas-kayseri-kony-.html

[URL-2] http://www.kubadabadsarayi.com

[URL-3] http://www.mustafacambaz.com/details.php?image_id=30237&sessionid=de366a0e27973ad252d9ec489dd3f63b

[URL-4]http://www.ahaber.com.tr/galeri/turkiye/esrefoglu-caminde-716-yildir-teravih-namazi-kiliniyor/22

[URL-5] http://konya.com.tr/portfolio-item/esrefoglu-cami/

[URL-6] http://dunyacamileri.blogspot.com.tr/2011/06/demirli-mescid-beysehir-konya.html

[URL-7]http://www.akpartikonya.com/ak-yatirimlar/yatirim/15089_ismail-aga-medresesi-2007-2008-yillari-onarimi

[URL-8] http://www.mustafacambaz.com/details.php?image_id=30402