Bahri Memlûkların Siyasi Anlaşmalarında Ticaret ile İlgili Olan Maddeler

Özet

Bu çalışmada Bahrî Memlûkların tesis ettikleri siyasi anlaşmalarda ticaret ile ilgili olan maddeler ele alınmıştır. Haçlılar çağının devam ettiği süreçte, Memlûklar, selefleri Eyyubiler gibi Haçlılar ile olan siyasal mücadeleleri sürdürdüler. Taraflar arasında süre gelen savaşların yanı sıra siyasi ve iktisadi çıkarların devamını sağlamaya yönelik pek çok anlaşma da akdedilmiştir. Bu anlaşmalar genelinde dikkati çeken hususlardan birisi de ticaret ve tüccarları ilgilendiren pek çok maddeye yer verilmiş olmasıdır. Bu durum anlaşmaya taraf olanların, uluslararası ticaretin muntazaman devam etmesi hususuna verdikleri önemin görülmesi açısından önemlidir. Ülkelerin ihtiyacını duydukları ithal malların arzlarını temin etmelerinin yanı sıra tüccarlar, ticaretini yaptıkları mal ve emtia üzerinden ödedikleri gümrük vergileri münasebetiyle devletlerin kayda değer bir gelir kaynağını da teşkil ediyordu. Ortaçağ pek çok bakımdan olduğu kadar ticaret faaliyetleri münasebetiyle farklı ülkelere gitmek zorunda olan tüccarlar için de riskli bir dönemdi. Bilhassa iki devlet arasında süregelebilecek herhangi bir savaş yahut siyasal gerilimden bölge halkları kadar ticaret ve tüccarlar da olumsuz yönde etkilenebiliyordu. Bu nedenle ticaret yolları ile tüccarların can ve mal güvenlikleri ve zarara uğrayan tüccarların mallarının devlet garantisi altında olması gibi bazı ticari hususlar siyasi anlaşmalarda yer eden birçok madde ile teminat altına alınmış ve bu suretle uluslararası ticaretin kesintisiz devamı hedeflenmiştir.